Çağdaş Uygurca`da Hoten ağzı

Abstract

IV Tez Özeti Bugün Çağdaş Uygurca'da Kaşgar, Aksu, Kuka, Urumçi, Turfan ve Kumul'u kapsayan Merkez ağzı, Lopnur bölgesini kapsayan Lopnur ağzı ve Hoten bölgesinde konuşulan Höten ağzı bulunmaktadır. Hoten ağzı fonetik kelime hazinesi ve gramer yönünden belirgin özellikler taşımaktadır ve yerli yabancı Türkologların ilgisini çekmeye devam etmektedir. Bu çalışma, Hoten 'den yeni gelmiş kaynak kişilerle çeşitli konular üzerine yapılan röportajın kaydedilerek titiz bir şekilde transkripsiyon yazizsıyla yazıya geçirilmesi sonucu elde edilen metne dayandırılmıştır. Çalışma Giriş'ten sonra, Ses Bilgisi, Şekil Bilgisi olmak üzere iki ana bölümden oluşmakla birlikte İndeks, Metinler ve Bibliyografya kısmını da kapsamaktadır, Giriş'te üzerinde çalışılan ağızın kullanıldığı alanın coğrafi, tarihi, sosyal veekonomik özellikleri kısaca anlatılmıştır. Ayrıca Hoten ağzıyla ilgili çalışmaların durumu gözden geçirilmiştir.Çalışmanın ana bölümünü teşkil eden Ses Bilgisi bölümünde Hoten ağzındaki ünlü ünsüz uyumu, ünlüler ve ünsüz/erdeki ses olayları, kelimelerdeki hece olayları dikkatle incelenmtştir.Şekil Bilgisi bölümünde ise Hoten ağzındaki yapım ekleri, birleşik kelimeler, Çince alıntılar, ismin hal ekleri, sıfatlar, zamirler, zarflar fiil çekimleri, basit ve birleşik kipler, sıfat fiil, zarf fiil, bağlaç ve edatlar metne bağlı kalınarak mümkün olduğu kadar ayrıntılarıyla incelenmiştir. İndeks'te elde edilen metnin bir indeksi çıkarılmaya çalışılmıştır. Metinler bölümünde banda kaydedilen röportajdan transkipsiyon yazısıyla yazıya geçirerek elde edilen metin orijinal şeklinin yamsıra Türkiye Türkçesine aktarılan metni de verilmiştir. İstanbul, 2001 Ferhat Kurban Tanrıdağlı

The summery of thesis The modern Uighur Language has three dialect: The central dialect (spoken in Kashıgar, Kulca, Urumchi, Turfan, Kumul and Aksu), The Lopnur dialect (Spoken in Lopnur) and The Hoten dialect which spoken in Hoten district. Because of it's clearly phonetic, vocabulary and gramer property, The Hoten dialect has been drow attention of local and foreign Turcologists. This thesis based on the text of dialogue with the Hoten people. This study inculuding Introduction (in brief of geographical.historical andsosial stuation of Eastern Turkestan and Hoten), phonotical and morphologycal research, index, text and Bibliografy. The text has original dialogue and it 's Turkish translation. İstanbul, 2001 Ferhat Kurban Tanrıdağlı