Roman tenkidleri: 1923-1928 yılları arasında Hüseyin Rahmi Gürpınar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halide Edip Adıvar ve Reşat Nuri Güntekin`in romanları hakkında yazılan makaleler

Abstract

`H. R. Gürpınar, Y. K. Karaosmanoğlu, H. E. Adıvar ve Reşat Nuri Güntekin'in Romanian Hakkında Yazılan Tenkidi Makaleler (1923-1928)` adlı tez çalışmamda 1923- 1928 yıllan arasında yayınlanan gazete ve dergilerde dönemin zirve şahsiyetlerinin eserleri ile ilgili yer almış yazılan derledik. 1923-1928 yıllan arasında Türk romanını incelediğimizde döneme damgasını vurmuş dört büyük muharrire rastlıyoruz. Bunlar Hüseyin Rahim Gürpınar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halide Edib Adıvar, Reşat Nuri Güntekin'dir. Adı geçen yazarlarımızın bu yıllar içersinde yayınladıklan romanlanndan Hüseyin Rahmi'nin `Ben Deli miyim?` Yakup Kadri'nin `Nur Baba`, Halide Edib'in `Ateşten Gömlek`, Reşat Nuri'nin `Çalıkuşu` adlı eserleri işledikleri konu bakımından yazılı basında geniş ilgi uyandırmıştır. Yazılı basının hemen hemen bütün tenkid yazılan bu eser üzerine yoğunlaşmıştır. Bu nedenle çalışmamızın esas konusunu bu eserler teşkil etmiştir. Ele aldığımız dönem itibariyle yazarlanmız belirli konulara yönelmiş ve eserleriyle toplumun değişik kesimlerine, farklı sorunlanna ışık tutmaya çalışmışlardır. Dönemin yazılı basım da edebiyatımızın bu en popüler yazarlannı ve eserlerini ilgiyle ve yakından takip etmiştir. Edebi tenkidin bu dönemde henüz bilimsel temellere oturmadığım, eseri bir obje olarak ele alıp objektif değerlendirmeler yapmak yerine daha duygusal yaklaşımlarla kişisel eleştiriler getirildiğini görüyoruz, övgü ve yerginin eserden ziyade münekkidin yazarla olan ilişkisinin düzeyine göre şekillendiği ve popülist bir yaklaşımla toplumun beklentilerine cevap verilmeye çalışıldığı gerçeğiyle karşılaşıyoruz. Yakın tarihimizin edebi şahsiyetlerinin ve eleştirmenlerinin aynı eserlere ilişkin tenkitlerinin zaman zaman bu dönemle paralellik göstermekle birlikte daha bilimsel ve objektif olduğunu görüyoruz. Ancak dönemi itibariyle yazılı basının ve eleştirmenlerin dikkatim çeken eserlerin günümüzde de popülaritesini koruduğunu söyleyebiliriz.

In the name of thesis which is about critiques about `the novels of H. R. Gürpınar, Y. K. Karaosmanoğlu, Halide Edip Adıvar and Reşat Nuri Güntekin 1923-1928`. I compiled the writings published in both newspapers and magazines of era between 1923- 1928.. When we examine The Turkish Novel between 1923-1928, we see four great writers who contributed most to the era. These writers are Hüseyin Rahmi Gürpınar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Halide Edip Adıvar and Reşat Nuri Güntekin. The novels by the novelists which were published between 1923-1928, Hüseyin Rahmi Gürpınar' s Ben Deli miyim, Yakup Kadri Karaosmanoğlu' s Nur Baba, Halide Edip Adıvar' s, Ateşten Gömlek, Reşat Nuri Güntekin' s Çalıkuşu took great attention in the press in terms of the subjects they dealt with. That's why the main subject of our study is made up of these writings. As to period we deal with, our writers, wrote about certain subjects and tried to illuminate different problems of different sects in society. The press of that era also watched these most popular novelists of our literature and their works very closely. In that era, we face with the fact that critiques of literature were not based on scientific bases, instead the critics took the work as an object not making objective evaluatinos; and they brought subjective critiques full by sentimental approaches.. Commendation and critiques, rather than the work itself, were shaped by the level of relationship between the novelist and critic,, in that way, critics tried to meet society's expectation with populist approaches. We realize that the critiques of modern critics for the similar works are more scientific and objective, although some populist critiques which are parallel to previous subjective approaches can be seen as well. Today, we obviously see that these works, which drew the attention of press and critics in that era, still keep their popularities.