Pervane Beg Nazire mecmuası (67b-100b), transkripsiyonlu ve edisyon kritikli metin

Abstract

(67b-100b) Pervane b. Abdullah Beg'in 1560'ta tertip ettiği, 627 varaktan oluşan, 525 şairin 7360 naziresi bulunan, yegâne nüshası Topkapı Sarayı Bağdat Köşkü Kütüphanesi'nde B.406 numarayla kayıtlı olan ve Kanunî Sultan Süleyman Han'a takdim edilen bu eser edebiyatımızın en mühim nazire mecmualanndandır. Tezde 67b- 100b arasındaki varakların transkripsiyonlu metni hazırlanmıştır. Ele alınan varaklarda 41 tanzir edilen gazel, 333 nazire ve nazire aralarına serpiştirilmiş 36 kıta, 22 gazel toplam olarak 432 şiir mevcuttur.Bu şiirler 148 farklı şaire aittir. Bu metinde geçen Arapça ve Farsça unsurlar da tespit edilmiştir. Dizinle beraber eserde yer alan tüm şiirlerin listesi de hazırlanmış olup karşılaştırma yapılan divanlarla faydalanılan eserlerin bibliyografyası da verilmiştir. Ele alınan metnin içindeki gazel ve nazirelerin şairleri arasında sultanlar ve şehzadeler de bulunmaktadır. Sultan padişahlar içinde Sultan Bayezid (II), Kanunî Sultan Süleyman, Sultan Ahmed (I.) bulunmaktadır. Şehzadeler içinde Şehzade Korkut ve Cem Sultan yer almaktadır. 16. asrın dil hususiyetlerini görmek bakımından farklı bir önem arz eden bu eser, dönemin imlası hakkında da değerli ipuçlarını barındırmaktadır. Nesih ile yazılmış olan bu eserde tanzir edilen gazelin şairi ve şairinin kimliği hakkında bilgiler bulmak mümkündür. Üzerine çalışma yapılmış divanlarla yapılan karşılaştırmalarda vezin ve anlam olarak doğru bulunanı metne alındı, farklılıklar dipnotlarda belirtildi. Nazire mecmuasında bulunmayıp divanlarda bulunan beyitler metnin içinde dahil edildi ve bu durum da dipnotlarda belirtildi. Metinde geçen çoğu şairin mürettep divanı olmakla beraber bir kısmının divanı ya da divançesi yoktur.

(67b-100b) Mecmu' a of Nazires of Pervane b. Abdullah Beg which was arranged in 1560 as 627 sheets presented to Süleyman I. is one at the most important macmu'as. It contains 7360 ghazels of 525 poets. It's recorded with number 406 in Topkapi Palace Library's Baghdad Catalogue. In this thesis the ghazels between page 67b- 100b of the book mentioned above are transcribed. In these pages there are 432 poets. In these pages there are 333 ghazels which were written as a response to 41 ghazels of other poets. In this thesis has nearly 244 pages. There are 148 poets which wrote ghazels or nazires. The index, the list of nazires, list of ghazels and the bibliographia contains the source works and divans are prepared. There are sultans and shehzades (princes) amoung poets. Sultan poets are Bayezid (II), Süleyman (I), Ahmed (I); shehzade poets are Shehzade Korkud and Cem Sultan. In this book the features of language of 16th century. It's also important. In this book which was written with nesih short information about poets are found. The ghazels are compared with the ghazels in the published divans. The true one of the same ghazels in meter and meaning are taken into text. The differences are determined in footnotes. The ghazels, verses or lines which are not found in the Mecmu' a but in the published divans are added to the ghazels and determined in footnotes. Some of divans of the poets which were in the mecmu' a are presented, but some are not. The ghazels of poets whose divans are not present are looked at the tezkires and other mecmu'as.