Sevr Barış Antlaşması ile Lozan Barış Antlaşması`nın karşılaştıması (mukayesesi)

Abstract

ÖZET Birinci Dünya Savaşı'nı yenik devletler yanında bitiren Osmanlı İmparatorluğu, Mondros Ateşkes Antlaşması ile ağır bir darbe almıştır. İtilaf Devletleri, diğer bütün yenik devletlerle kısa sürede koşullan ağır antlaşmalar yapılmış, fakat Türkiye (Osmanlı Devleti) ile yapılacak barış antlaşması, daha fazla çıkar sağlama politikaları nedeniyle; Paris, Londra ve San Remo Konferanslarının ardından ancak hazırlanabilmiştir. Sevr'de son şeklini alan bu antlaşma, içerdiği hükümlerle Türk varlığını Avrupa'dan sonsuza dek uzaklaştırmak ve yok etmek üzerine kurulmuştur. Sevr'i kabul etmeyen ve Mustafa Kemal Paşa önderliğinde Anadolu'da güç kazanan Milli Mücadele, Misak-ı Milli'nin çizdiği şuurlara ulaşmayı amaçlıyordu. Bu beklenmedik direniş karşısında İtilaf Devletleri, Yunanistan'ı Anadolu'ya saldırtarak Sevr'i silah zoruyla kabul ettirmeye çalışmıştır. Anadolu'da yapılan bir dizi savaş, Kurtuluş Mücadelesi veren Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki Anadolu hareketini zafere ulaştırmış ve Sevr'i silah zoruyla kabul ettirmek isteyen Müttefikler, Mudanya Ateşkesi ile geri adım atmak zorunda kalmışlardır. Mondros Ateşkesi'nin yerini alan Mudanya Ateşkesi'nin ardından, sıra Sevr'in yerini alacak olan gerçek barış antlaşmasına gelmişti. Birinci Dünya Savaşı'nı ve Kurtuluş Savaşı'nı (Türk- Yunan Savaşı) da bitiren bu antlaşma: Lozan Antlaşması'dır. Türkiye'nin savaş alanlarında elde ettiği askeri başarıyı masa başında da tekrarlamak istiyordu. Lozan Konferansı'nda bu önemli görevi yerine getirmek üzere Mustafa Kemal Paşa, Türk Temsil Heyeti Başkam olarak îsmet Paşa'yı uygun görmüştür. Başından sonuna kadar büyük tartışmalara ve mücadelelere sahne olan Lozan Konferansı iki buçuk ay kesintiye uğramasına rağmen 24 Temmuz 1923'de Lozan Barış antlaşması imzalanmıştır. Misak-ı Milli'yi gerçekleştirmek amacıyla Lozan'a giden Türk Temsil Heyeti bazı konularda ödünler verse de, Sevr Antlaşması ile karşılaştırıldığında büyük başarı elde etmiştir.