Patates böceği, leptinotarsa decemlineata say (Coleoptera, chrysomelidae)`nin erzurum ekolojik koşullarında biyo-ekolojisi, populasyon yoğunluğu ve doğal düşmanlarının tespiti

Abstract

Patates böceği, Leptinotarsa decemlineata Say. son yıllarda Doğu Anadolu Bölgesi 'nde patates üretimini önemli derecede engellemektedir. Bu sorunun çözümüne yardımcı olmak amacıyla başlatılan bu çalışma, 1995-96 yıllarında Erzurum ve Pasinler Ovalan ile Oltu ve Tortum ilçelerinde yürütülmüştür. Çalışmada patates böceğinin biyo-ekolojisi, populasyon yoğunluğu ve doğal düşman varlığı araştırılmıştır. Böceğin kışlaktan çıkışı, Erzurum ve Pasinler'de mayısın son haftası, Oltu'da ise mayısın 2. veya 3. haftalarından itibaren olmuştur. Kışlağa çekilme ise Erzurum ve Pasinler'de eylül ayının 2. yansında, Oltu'da ekim ayı başında tamamlanmıştır. Erginler, beslendikleri bitkinin yakınlarında toprağa girerek 5-28 cm derinlikte kışı geçirmektedirler. Larvalar, 3 gömlek değiştirip 4 larva evresi geçirmekte ve toprakta 1-21 cm derinlikte pupa olmakta ve yılda 3 döl vermektedir. Populasyon yoğunluğu çalışması tüm bölgelerde benzer sonuçlar vermiştir. Yumurta, larva ve ergin sayıları dönem içinde 3 defa doruğa ulaşmaktadır. Bırakılan yumurtaların % 25.0-84.9'u larva, bunlardan ancak % 6.51-7. 18'i ergin olmuştur. 1995 ve 1996 yılları populasyonlan birbirine yakın değerlere sahiptir. Pasinler'deki ekim alanlarında 1995 ve 1996 yılı ortalamasına göre patates bitkilerinin % 44.1 'inde yumurta, % 31.6 'sında larva ve % 14.1' inde ergin bulunmuştur. Doğal düşman olarak Deraeocoris seranus Dgl. (Miridae, Heteroptera)'un patates böceği yumurtalarının iç muhteviyatını emerek onları tahrip ettiği tespit edilmiştir. Ayrıca fitofag olarak bilinen Exolygus rugıılipennis ve predator böceklerden Anthocoris sibiricus, Coccinella septempunctata ve Chrysoperla carma'nın patates böceği yumurtaları üzerinde beslendikleri de saptanmıştır.

The Colorado Potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Say), has been a major problem in potato production areas in Eastern Anatolia in recent years. This study was carried out in 1995 - 1996 in three locations, Erzurum, Pasinler and Oltu to find a solution to this problem. Bio-ecology, population density and natural enemies of the Colorado Potato beetle were investigated. The bio-ecological study was carried out in Pasinler. A survey program was done every 1-2 days for the bio-ecological study, every 2 weeks for the population density investigations. Natural enemy survey was performed in all locations and eggs and larva collected, observed. As study material, potato plant and all stages of the Colorado Potato beetle were used. In Erzurum and Pasinler, the Colorado Potato beetle ended hibernation at the end of May, as does it in the 2nd or 3rd weeks of May in Oltu. It began hibernation in 2nd half of September in Erzurum and Pasinler while it did in early December in Oltu. The Colorado Potato beetle feeds on potato plants during all stages of its life and it hibernates in the 5-28th cm depths underground near potato plants. Insect, instar 3 times during 4 larva stages. It enters pupa stage in the 1-2 1st cms. of the soil depths. In the study area, hibernation ends later but starts earlier than it does in other regions. The insect has 3 generations. Population density study, gave similar results in all locations. Eggs, larva and adult numbers have 3 peaks during summer. Of all eggs, 25.0- 84.9 % became larva, while only 6.5 1 - 1 7. 1 8 % reached to the adult stage. Population of 1995 and 1996 had similar figures. In Pasinler location, according to the avarege of 1995 and 1996 years, eggs, larva and adults were found in Potato plants 44. 1 %, 31.6 % and 14.1 % respectively. As a natural enemy, it has not been observed any parasitisim. As a predator Deraeocoris sercams Dgl. ( Miridae, Heteroptera), damages the eggs of the Colorodo Potato Beetle through feeding on them. This insect which is known as an aphid predator in domestic and foreign literature, was first determined that it also fed on eggs of the Colorodo Potato Beetle. Since the eggs of the Colorodo Potato Beetle are new feeding material, it is thought that D. sercams can be used as a biological agent to control the beetle. In addition, it was found that Exolygas rugulipennis known as phytophag and Anthocaris sibiricus, Coccinella septempitnctata and Chrysoperla cornea, known as predator feed on the eggs of the Colorodo Potato Beetle, but these insects are not effective for the control of the Colorodo Potato Beetle since they are oligophage.