Ahmed-i Dâ`î tercüme-i tefsîr-i Ebu`l-Leysi Semerkandî (103b - 154b) (giriş - metin - dizin tıpkıbasım)

Abstract

Bu çalısma, Tercüme-i Tefsîr-i Ebü'l-Leys-i Semerkandî adlı eserinNuruosmaniye Kütüphanesindeki 297.1=94.35 numarada muhafaza edilen nüshasının143 numaralı 4. cildinin 103b/12 ? 154b/12 varakları üzerinde yapılmıstır.Ahmed-i Dâî, bu eserinde Ebü'l-Leys es-Semerkandî'nin Arapça olarak yazdıgıtefsir çalısmasını tercüme etmistir. Fakat eseri sadece tercüme etmemis, eserin birçokyerine ilaveler yaparak onu gelistirmis ve adeta yeniden olusturmustur. XIV. yüzyılsonu ile XV. yüzyıl Eski Anadolu Türkçesi ürünü olan tercümede Arapça ayetlerinaltında tefsirleri verilerek olusturulmus ve okumayı kolaylastırmak amacıyla bazıkelimeler harekeli olmakla birlikte, eserin hemen hemen tamamı harekesizdir.Eser, Ahmed-i Dâî tarafından yazılmıs ve Hicrî 1204-1206 yıllarında brahim b.Yusuf tarafından istinsah edilmistir.Giris, Metin, Dizin, Tıpkıbasım olarak dört bölümden olusmaktadır.1-Giris bölümünde, Ahmed-i Dâî ve Ebu'l-Leys-i Semerkandî ile ilgili bilgiler yeralmaktadır. Ayrıca eserin dil özellikleri üzerinde durulmustur.2-Metin bölümünde, transkripsiyonlu metin bulunmaktadır. Metinde okumayıkolaylastırma ve anlam bütünlügünü saglama amacıyla noktalama da yapılmıstır.3-Dizin bölümünde transkripsiyon yapılmıs metinde yer alan tüm kelime vekelime grupları verilmis ve anlamları verilmistir.4-Tıpkıbasım bölümünde de metnin karsılastırılmasını saglamak amacıylaçalısmaya konu olan bölümün transkripsiyonlu metni verilmistir.

The thesis is a language studying about a part of Tercüme-i Tefsîr-i Ebü'l-Leyses-Semerkandî belonging to Ahmed-i Dâî, which was booked in 143 number inNuriosmaniye library.In this work, Ahmed-i Dâî translated the tefseer studying Ebü'l-Leys es-Semerkandî wrote in Arabic. However, he did not only translate the work but alsodeveloped by adding and virtually rebuilt it. In the translation which is an old AnatolianTurkish work at the end of the XIV. Century and XV. Century, the tefseers were givenbelow the Arabic verses, and in order to make reading easier some words haveharekes(the signs used to give some sounds in Arabic letter), but the work has almostany harekes.The work was written by Ahmed-i Dâî and was rewritten by brahim b. Yusufin about Hegira 1204-1206.This studying consists of four parts, which are introduction, text, index,facsimile.1. the introduction part: ın this part there are information about Ahmed-i Dâî veEbu?l-Leys-i Semerkandî. Moreover, the language specifications of the work have beenemphasized.2. the text part: this part includes the text with transcription. Punctuation markswere used in order to make reading easier and provide the meaning wholeness of thetext.3. the index part: in this part all the words and the word series in the text madetranscription were given and their meanings were also given4. the facsimile part: in this part, the text with transcription of the part we havestudied was given for the purpose of collating the text.