Koca Sinan Paşa`nın hayatı ve siyasî faaliyetleri: 1520-1596

Abstract

Bu çalışmada, 16. yüzyılın önemli devlet adamlarından olup, ?Yemen Fatihi?, ?Tunus Fatihi?, ?Yanık Fatihi? ve ?Koca? sıfatlarıyla anılan Sinan Paşa'nın hayatı ve faaliyetleri ele alındı. İncelememiz, giriş ve üç bölümden oluşmaktadır.Giriş'te, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşanan idarî, malî, askerî değişim ve dönüşüm değerlendirildi. Sinan Paşa, hem bu süreci yönlendiren ve hem de bundan şahsen etkilenen bir isimdi.Birinci Bölüm'de, Sinan Paşa'nın ailesi ve menşei, Enderûn günleri, taşra vazifeleri, Kubbealtı vezirlikleri ve veziriazamlıkları, tespit ve takip edilmeye çalışıldı. Sinan Paşa, 16. yüzyılın ikinci yarısında sancaktan yetişerek veziriazamlığa yükselen az sayıdaki isimden biri idi. Kaynaklardan görülebildiği kadarıyla taşradaki kariyeri, başarılı idi. Bu vazifelerinde edindiği idarî tecrübe, imparatorluğun güç ve imkânlarına dair birikimi, veziriazamlıklarında kendisini rakipleri karşısında ön plana çıkarttı. Bu bölümde, Sinan Paşa'nın toplam beş defa bulunduğu veziriazamlığı sırasındaki faaliyetleri, iç politika açısından incelendi.İkinci Bölüm'de, Sinan Paşa'nın Lehistan, İspanya ve Avusturya karşısında izlediği diplomasi ele alındı. Bu dönemde Osmanlıların hâlâ ?cihan impratorluğu? politikalarını devam ettirdikleri ortaya konuldu. Sokollu sonrasında Sinan Paşa, bu politikaların asıl belirleyicisi ve uygulayıcısı idi. Bu noktada sadece bir taklitçi değil, devraldığı mirası güncelleyen bir takipçi idi. Bilhassa ikinci veziriazamlığından itibaren diplomasinin odak noktası İspanya idi. Ancak veziriazamın buna dönük faaliyetleri, hizip çatışmaları ve tarih yazımındaki genel kanaatin aksine engellemek için son ana kadar uğraştığı Avusturya harpleri yüzünden başarısız oldu.Son olarak Üçüncü Bölüm'de, Sinan Paşa'nın komutan kimliği üzerinde duruldu. Yemen ve Halkulvad'ı fethi, İran serdarlığı, Avusturya ve Eflâk serdarlıkları geniş bir şekilde kaleme alındı.

In this study, Sinan Pasha who is one of the important statesmen and referred with the titles of ?The conqueror of Yemen?, ?The conqueror of Tunis?, ?The conqueror of Yanık? and ?the Great?, also his life and services were discussed. Our study is composed of an introduction and three chapters.In introduction administrative, financial and military alteration and conversion experienced in Ottoman Empire in 16. century were evaluated. Sinan Pasha was a name both shaping this process and being influenced from this personally.In the first chapter, Sinan Pasha?s family and root, his days in Palace school, his province services, his vizierships and his grand vizierships were tried to be identified and followed. Sinan Pasha was one of the few names who improved in sanjak and rose to grand viziership in the second half of the 16. certury. In so far as seen with the help of sources, his career in province was successful. Through the administrative experience that he acquired in his services, his knowledge about imperial power and opportunities, he became prominent among his opponents throughout his grand vizierships. In this chapter, Sinan Pasha?s services throughout his grand vizierships that he had been for five times were evaluated in turns of domestic policy.In second chapter, Sinan Pasha?s diplomacy that he followed against Poland, Spain and Austria was discussed. That Ottomans? still continuing their ?worldwide imperial? policies in this period was presented. After Sokullu, Sinan Pasha was principal determiner and operator of these policies. At this point he wasn?t just a follower but also a follower updating the heritage that he had taken over. Especially from his second grand viziership, the focus point of the diplomacy was Spain. However on contrary to the sect struggles and general opinion on historiography, grand vizier?s activities about this point weren?t successful because of Austria wars that he tried to prevent till the last point.Lastly, in the third chapter, it was focused on Sinan Pasha?s commander identity. The conquests of Yemen and Halkulvad, his being Iran commander-in-chef, his being Austria and Wallachia commander-in-chef were written in detail.