Farklı taban suyu seviyesine sahip çayırlarda değişik azot dozu ve biçim zamanı uygulamalarının çayırın kuru ot verimi, protein kapsamı ve botanik kompozisyonuna etkisi

Abstract

Farklı taban suyu seviyelerini içeren bir çayırda, farklı dozlardaki azotlu gübreleme ve değişik biçim zamanlarının çayırın verimine, kimyasal ve botanik kompozisyonuna etkileri araştırılmıştır. Araştırma Erzurum'a 20 km uzaklıkta bulunan Dumlu kasabasında tabii bir çayırda uygulanmıştır. Faktörlerden taban suyu seviyesinin (T); yüksek (Ti), orta (T2) ve derin (T3) olmak üzere üç seviyesi, azotun (N) 4 farklı seviyesi uygulanmıştır. Azot dozları; kontrol (N0), 7.5 kgN/da (N,), 15 kgN/da (N2), 22.5 kgN/da (N3) olarak uygulanmıştır. Biçim zamanın (B) tespitinde vejetasyondaki dominant bitki türleri esas alınarak çiçeklenme başlangıcı (Bı), tam çiçeklenme (B2), ve süt olum döneminde (B3) biçimler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar aşağıdaki şekilde özetlenebilir. Kuru Ot Verimi: Araştırma sonucunda kuru ot verimine T ve N'in etkisi önemli, B'nin etkisi ise önemsiz olmuştur. En yüksek kuru ot verimi taban suyu seviyelerinden Ti, gübre dozlarından ise N3 sırasıyla dekara 784.7 ve 803.0 kg olarak alınmıştır. Ham Protein Oranı: Ham protein oranı üzerine üç faktöründe etkisi önemli olmuştur. En yüksek ham protein oranı taban suyu, azot dozu ve biçim zamanı uygulamalarından T.3, N3 ve Bı seviyelerinde sırasıyla %11.87, 12.67 ve 12.21 olarak tespit edilmiştir. Ham Protein Verimi: Ham protein verimi üzerine üç faktöründe etkisi önemli olmuştur. En yüksek verimler Ti (86.4 kg/da), N3 (71.8 kg/da) ve Bı (100.8 kg/da) uygulamalarında belirlenmiştir. Botanik Kompozisyon: Taban suyu seviyesinin artışına bağlı olarak diğer familyalara ait bitkilerin artışına karşılık; buğdaygil ve baklagil familyalarına ait bitkilerin oranında düşüş kaydedilmiştir. Artan gübre dozlarına göre özelikle Ti ve T2'de baklagil oranında azalış meydana gelmiştir. Biçim zamanın ilerlemesiyle özellikle buğdaygil oranında artış diğer familyadan bitkilerin oranında ise düşüş olmuştur.

Effect of N fertilizer and different cutting date on yield, chemical and botanical composition of meadow in relation to different ground water levels in Dumlu county in Erzurum. Three ground water levels (Ti= high, T2= medium, and T3= deep) and four different N levels (N0= 0, Ni= 7.5, N2= 15.0, Nj= 22.5 kgN/da) were investigated. Cutting was made according to the dominant species in the vegetation periods at three stage; the beginning of flowering (Bi), flowering set (B2), milk - dough stage (B3). Summary of the results are as follows. Dry Hay Yield: Ground water level (T) and N fertilizer (N) significantly affected dry hay yield, but cutting date (B) did not affect. The highest hay yield was obtained from Ti ground water level (784.7 kg/da), N3 fertilizers dozes (803.0 kg/da) applications. Crude Protein Content (CPC): The factors significantly affected CPC. The highest crude protein was obtained from T3 ground water level (1 1.87%), N3 fertilizers dozes (12.67%) and Bi cutting time (12.21%) applications. Crude Protein Yield (CPY): The factors significantly affected CPY. The highest caide protein yield was obtained from Ti ground water level (86.4 kg/da), N3 fertilizers dozes (100.8 kg/da) and Bi cutting time (71.8 kg/da) applications. Botanical Composition: While grasses and legumes ratio decreased, the other family increased depending on increasing ground water levels. The ratio legumes in Ti and T2 especially decreased at higher fertilizer application levels. The ratio of grasses especially increased and the other families decreased at late cutting stages.