Bizans imparatoru Romanos IV. Diogenes`in siyasî ve askerî faaliyetleri (1068-1071)

Abstract

XI. yüzyılın başında en iyi durumuna ulaşan Bizans İmparatorluğu, II. Basileios'un (976-1025) ölmesi ile birlikte geri döndürülemez bir gerileme içine girmiştir. 1025 yılından itibaren tahta çıkan imparatorların çoğu başarısız bir yönetim sergilemiş ve XI. yüzyılın ikinci yarısına girildiğinde imparatorluk, kendisini siyâsî, askerî ve ekonomik bakımdan pek çok sıkıntı ile karşı karşıya bulmıştur. 1068 yılında Bizans İmparatorluğu tahtına oturan Romanos IV. Diogenes'in giriştiği siyasî ve askerî faaliyetler, hem Bizans tarihi açısından hem de Türk tarihi açısından oldukça önemlidir. Üç yıl gibi kısa bir süreliğine tahtta kalan Diogenes, 1025 yılında ölen II. Basileios'tan sonraki imparatorların ilgisizliği yüzünden çökme noktasına gelen siyâsî, askerî ve ekonomik sıkıntıları düzeltmek için çaba sarf etmiş, ancak çeşitli nedenlerden dolayı Malazgirt Savaşı'nın ertesinde tahttan indirilerek gözlerine mil çekilmiştir. Diogenes'in düşürülmesinin ardından Anadolu, Türkmenler'in daha sık göçüne maruz kalacak ve Malazgirt Savaşı'ndan sadece birkaç sene sonra İznik'te bir Selçuklu Devleti kurulacaktır. Bu süreci anlama açısından Selçuklular'ın siyâsî faaliyetlerinin yanında Bizans İmparatorluğu'nun durumunu anlamak da çok önemlidir. İşte bu sebeple, bu araştırmamızda Diogenes'in hayatını incelemiş bulunuyoruz.

The Byzantine Empire, which reached its best times in the XI. century, went into an irreversible decline along with the death of Basileios II (976-1025). Most of the emperors who ascended the throne after 1025 made an unsuccesful management and the Empire found itself in so many political, martial and economic problems. The political and martial activities done by Romanus IV. Diogenes who ascended the Byzantine Emprie's throne in 1068 are very important for both Byzantine and Turkish history. Diogenes, in his three year reign, made an effort to fix the political, martial and economic problems, that Empire has been facing, which were caused by the neglection of Basileios II's successors after his death in 1025. But for some reasons, Diogenes was overthroned and blinded after the Manzikert defeat. After the usurpation, Anatolia was going to be exposed to Turkmen migration more and more. Shortly after the Battle of Manzikert, a Saljuk state would be established in İznik. In order to understand this process better, we need to look into the other side of the medallion, which is Byzantine Empire's situtation besides the political actions of Saljuks. Hereby we have studied Diogenes' life in our research.