Sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik ölçek geliştirme çalışması

Abstract

Bu çalışmanın iki amacı bulunmaktadır. Çalışmanın amaçlardan biri, sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik duyuşsal eğilimleri belirleyen bir ölçek geliştirmektir. Diğer amaç ise geliştirilen ölçek ile fen bilimleri öğretmen adaylarının sosyobilimsel konuların öğretimine ilişkin duyuşsal eğilimlerini ve bu eğilimler üzerinde etkili olabilecek değişkenleri araştırmaktır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim-öğretim döneminde Türkiye'de bulunan 9 farklı üniversitenin eğitim fakültelerinde öğrenim gören 126 erkek, 622 kadın olmak üzere toplam 748 fen bilimleri öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Ölçek maddelerinin oluşturulmasında ilgili kavramsal çerçeve referans alınıp, alan uzmanları ve fen bilimleri öğretmenlerinin görüşlerinden de yararlanılmıştır. Taslak halinde hazırlanan ölçek öğretmen adaylarına uygulanmış, elde edilen veriler açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile analiz edilmiştir. Veri analizinde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Analizler sonucunda 4 faktörlü 28 maddeden oluşan bir ölçek elde edilmiştir. Ayrıca elde edilen verilerle öğretmen adaylarının sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik duyuşsal eğilimleri ile belirlenen değişkenler arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre adayların sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik duyuşsal eğilimleri cinsiyet değişkenine göre kadınlar lehine anlamlı farklılık bulunmuştur. Sınıf düzeyi ve anne-baba gelir düzeyi değişkenlerine göre yalnızca öz yeterlilik alt boyutunda anlamlı farklılık bulunmuştur. Yapılan analizlere göre anne-baba eğitim düzeyi ve yerleşim yeri değişkenlerine göre herhangi bir anlamlı farklılık tespit edilmemiştir. Eğitim görülen üniversite değişkenine göre yapılan analizlerde anlamlı farklılık bulunduğu tespit edilmiştir. İleride yapılacak olan çalışmalarda geliştirilen ölçek ile her eğitim düzeyinde görev yapan Biyoloji, Sınıf, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik duyuşsal eğilimleri araştırılabilir.

This study has two objectives. One of the aims of the study is to develop a scale that determines affective tendencies towards the teaching of socioscientific issues. Another goal is to investigate the affective tendencies of candidates for science teachers related to the teaching of socioscientific issues with the developed scale and the variables that can affect these trends. The research working group consists of a total of 748 science teacher candidates, 126 men and 622 women, who study in the educational faculties of 9 different universities in Turkey during the 2019-2020 academic year. In this study quantitative-based cross-sectional survey design is used. During the item generation of scale items, the relevant theoretical framework is used and the opinions of field experts and science teachers have been benefitted. First version of the test was administered to teacher candidate and obtained data is analyzed by using an explanatory and confirmatory factor analysis. SPSS package program software used for the data analysis. As a result of the analyses, a scale consisted of and 28 items with 4 factors develope. In addition, the data obtained examined the relationship between the affective tendencies of teacher candidates for teaching socioscientific issues and the variables determined. Results of this study indicated that candidates views on teaching socioscientific issues was differed significantly in favor of women according to the gender variable. Only a significant difference was found in the lower self-sufficiency dimension compared to class level and parental income level variables. According to the analysis, no significant differences were found according to the level of education of parents and location variables. It was found that there were significant differences in the analysis conducted according to the university variable observed in education. The developed scale can be used in future studies to investidte, affective tendencies of science and social studies, biology, and primary school teachers working at all educational levels can be investigated for the teaching of socioscientific issues.