Thalassemia`lı hastaların kranio-fasial, dento-alveolar yapı değişimlerinin incelenmesi

Abstract

ÖZET Thalassemia* 1 ı hastaların, kraniofasial ve dentoal veolar yapı değişimlerinin incelenmesi ile iskelet ve diş yaşı gecikmelerinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmamızda, yaşları 4 ile 17 arasında değişen 13 kız, 17 erkek Thalassemia5 1 ı hastanın ve aynı sayıdaki sağlıklı bireylerden elde edilen lateral ve P-A sef alometrik, ortopantomogram ve el bilek filmlerinden yararlanılmıştır. Thalassemia kız, Thalassemia erkek, kontrol kız, kontrol erkek gruplarına ait değerler çift yönlü varyans analizi ile irdelenmiş olup, gruplar arasında interaksiyon görülmemiştir. Sefalofasial ve dentoal veolar yapıda meydana gelen değişiklikleri incelemek için iskeletsel ve dişsel olarak, sagital, vertikal ve transversal yönde yapılan 57 ölçümün istatistiksel değerlendirilmesi ile Thalassemia grubunda şu değişiklikler gözlenmiştir: Üst çene boyutları, sagital ve transversal yönde hafif artmıştır. Alt çenede ise sagital yönde ölçülen korpus boyu önemli ölçüde, transversal yönde ölçülen bigonial uzaklık, önemli olmayan ölçüde azalmıştır. Boyutsal değişimlere ek olarak, nazal kavitede görülen 54darlık ve buna bağlı gelişen ağızdan solunura varlığı, iske- letsel ve dişsel değişimlere yol açmıştır. SNA açısında hafif artış, SNB açısında hafif azalma so nucunda ANB açısı belirgin olarak artmıştır. Vertikal yön incelemelerinde, SN-Go-Gn, palato mandibu lar açılardaki artış ve alt gonial açıdaki belirgin artış alt çenenin aşafı ve arkaya doğru hareket ettiğini göstermekte dir. Buna bağlı olarak SL boyutu kısaîmış, alt ön yüz yüksek liği artmıştır. tskeletsel sapmaya rağmen overjet ve overbite ölçümleri normal olarak bulunmuştur. Bu durumda ön ve arka kafa kaide leri arası açıdaki küçülme, alt keser protruzyonu ve buna bağlı keserler arası açidaki artma ve alt üst keser alveolar yüksekliğindeki artış, oluşan sapmayı kompanse etmek için meydana gelen değişiklikler olarak göze çarpmaktadır. Yumuşak doku, altındaki sert dokuya benzer şekilde konveks yapı göstermekte olup, alt ve üst dudak protruzyonu belirginleşmiştir. Kız ve erkek grupları arasındaki karşılaştırmada; açısal ölçümlerde farklılık olmamasına karşın, boyutsal ölçümlerden overjet ve overbite dışındakiler kızlarda küçük bulunmuştur. Kronolojik yaşa göre, iskelet ve diş yaşı gecikme yüzde leri hesaplandığında, iskelet yaşı gecikmesinin 4.2-6.3 yaş grubunda en fazla olmak üzere oldukça belirgin olduğu, diş yaşı gecikmesinde önemli farklılık olmadığı saptanmıştır. 55

SUMMARY The aim of this study is to evaluated the skeletal and dental retardation and changes in craniofacial and dentoal veolar structures in thalassemia patients who show evident facial deformities with the hyperplasia and hypertrophia of bone marrow. In our study, lateral and PA cephalometric radiographs, orthopantomograms, and hand-wrist radiographs taken from 30 Thalassemic patients, who were between 4 to 17 years and 13 female, 17 male and 30 normal individual as a control group, were evaluated. Measurement were compared by the `Manova Analysis` to determine whether there were any differences between them, their were not found the interaction. On lateral and P-Â cephalometric radiographs, 17 angular, 27 linear and 13 soft tissue measurements were made. According to the findings of our analysis, maxillary dimensions increased slightly on sagitally and transversal ly. The length of corpus decreased significantly and bigonial distance measured transversal ly decreased insignificantly. In addition to linear variations, the narrowness in nasal cavity due to mouth-breathing might be caused skeletal 56and dental variations. Slightly increase in SNA angle and slightly decrease in SNB angle, could be caused significant increase in ÂNB angle. In examining vertically, significant increase in SN/GoGn, ANS-PNS/GoMe and lower gonial angles showed that the mandible rotated to downward and backward. In spite of skeletal deviation, overjet and overbite measurements were normal. In. this condition, decreasing in N-S-Ar (Sella angle) angle, protrusion of lower incisors and alveolar height of upper and lower incisors were conspicuous changes that took place to compensate the occurred deviation. Soft tissue showed a convex structure simi lar to hard tissue and the protrusion of upper and lower lips became more evident. In comparing female with male groups, although there were no difference in angular measurements, the linear measurements, except overjet and overbite, in female group were found small. When the retardation percentage of skeletal and dental age were calculated according to chronological age, the skeletal age retardation was significant and there was no significant difference in dental retardation. 57