Değişik hayvan türlerinde açlığın ince barsaklar üzerine oluşturduğu histopatolojik değişiklikler

Abstract

ÖZET Bu çalışmada 24,48,72,96 ve 120 saat aç bırakılan sıçan ve tavşanların ince barsakları incelenmiştir. Deneyin başında ve sonunda hayvanların vücut ağırlıklarına bakılmış ve ince barsak uzunlukları ölçülmüştür. Histopatolojik incelemeler için duodenumdan biopsiler alınarak %10'luk nötral formalinde fikse edildi. Elde edilen parafin kesitleri Hematoksilen-Eozin, Mallory-Azan ve PAS ile boyandı. Mikroskobik incelemede, açlık sonrası rat duodenumunda yer yer çizgili kenarda belirsizlik ve goblet hücrelerinin sayıca azaldığı gözlendi. Villuslarda ise çatallanma ve yarıklanma yanında apikalde tahribat, ayrıca kripta lümenlerinde belirsizlik ile lamina propria'da yer yer mononükleer hücre infiltrasyonu gözledik.Rat'ların duodenum mukozasında gözlenen bu histopatolojik bulgularla beraber, özellikle 96 ve 120 saat aç bırakılan tavşanların kripta lümenlerinde dilatasyon ve villusların lamina propria'sında hücre boşalması görüldü. İstatistiksel analiz sonucu erkek ve dişi rafların villus uzunlukları karşılaştırıldığında: 24 ile 120 saat aç bırakılan erkek rafların villus uzunlukları anlamlı iken (p<0.001) kripta derinlikleri açısından incelendiğinde 72 saat aç bırakılan dişi raflarda p değeri anlamlı bulundu (p<0.05). Sonuç olarak uzun süreli açlığın deney hayvanlarının barsak mukozasında pekçok dejeneratif değişikliklere neden olduğu kanaatine varıldı. 28

SUMMARY In this study, small intestines of rats and rabbits, starved during periods of 24,48,72,96 and 120 hours.were investigated. At the beginning end of the experiment, body weights and lengths of small intestines were measured. For histopathological examinations, biopsies were taken from duodenum and fixed in neutral formalin of 10%. The parafin sections obtained were stained with hematoxylene-eosin,Mallory-Azan and PAS. In microscobic examinations, in rat duodenum following starvation, vagueness was observed vagueness of brush border and goblet cells were noticed to decrease in number.Besides bifurcation and cleavage in villus, damage in apical and vagueness in crypt- lumens and mononuclear cell infiltration were also observed. Along with these histopathological findings observed in mucosa of rats duodenum, dilatation in crypt lumens and cell infiltration in lamina propria of villus of rabbits starved especially for 96 and 120 hours were identified. Through statistical analysis, villus lengths were significant in male and female rats(P<0.001).When examined in view of crypt depths, they were found to be significant in female rats starved for 72 hours (P<0.05). As a result, it was observed that starvation for long period led to a number of degenerative changes. 29