Çalışanların yöneticilerine duydukları güvenin ve örgütsel adalete ilişkin algılamalarının örgütsel vatandaşlık davranışının oluşumundaki rolü: Bir turizm örgütünde uygulama

Abstract

VI ÖZET Bu çalışmanın amacı, çalışanların yöneticilerine duydukları güvenin ve örgütsel adalete ilişkin algılamalarının, örgütsel vatandaşlık davranışının oluşumundaki rolünü araştırmaktır. Bunun için sosyal mübadeleye dayalı bir model geliştirilmiş ve bir otel örgütünde yapılan alan araştırması ile model test edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada iki ayrı anket kullanılmıştır. BİFİnci anket vatandaşlık davranışı ifadelerini içeren iki ölçekten oluşmaktadır. İkinci anket ise örgütsel adalet ve güven ile ilgili çok sayıda ölçekten yararlanılarak hazırlanmıştır. Araştırmanın birinci aşamasında birinci ankette yer alan iki ayrı vatandaşlık davranışı ölçeğinin güvenilirlikleri ve geçerlilikleri karşılaştırılmış ve elde edilen bulgular ışığında seçilen bir vatandaşlık davranışı ölçeği ikinci aşamadaki analizlerde kullanılmıştır. İkinci aşamada ise seçilen vatandaşlık davranışı ölçeği ile örgütsel adalet ve güven ifadelerinin yer aldığı anket analize dahil edilmiştir. Vatandaşlık davranışı ölçeği departman yöneticilerine uygulanmış ve her yöneticinin kendi departmanında çalışan kişilerin vatandaşlık davranışlarını ayrı ayrı değerlendirmesi sağlanmıştır. Örgütsel adalet ve güvenle ilgili ifadelerin yer aldığı ikinci anket ise çalışanlara uygulanmış ve her çalışanın kendisinin vatandaşlık davranışını değerlendiren departman yöneticisine duyduğu güven ve organizasyonun adaletine ilişkin algılamaları belirlenmeye çalışılmıştır. İkinci aşamada yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre, adalet ve vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide aracı role sahip olduğu belirtilen güven değişkeninin, bu konumu çok güçlü değildir. Ancak, ölçeklerin güvenilirlik değerlerine ve adalet/güven/vatandaşlık faktörleri arasındaki ilişkinin varlığına yönelik bulgular, daha sonraki çalışmalara ışık tutacak niteliktedir.

vıı ABSTRACT The purpose of this dissertation was to test an explanation of how an employee's trust in a supervisor and perception of organizational justice may influence employee's propensity of displaying organizational citizenship behaviors. A theoretical basis for this relationship was drawn from social exchange theory and a social exchange model of citizenship behaviors was developed and examined in a sample drawn from an hotel organization. Two questionnaires were used during the research. The first of these involves two different scales of organizational citizenship behavior items. The second questionnaire was designed from many previous existing scales to measure the employees' perceptions of organizational justice and trust in supervisors. In the first step of the analysis, two citizenship behavior scales that constitute the first questionnaire were explored by comparing the reliability and validity values. In the light of the findings, one of the citizenship scales was selected in order to use in the second step of the analysis. And in the second step, previously selected citizenship scale was included in the analysis with the second questionnaire. The citizenship scale was applied to the department managers who were asked to rate organizational citizenship behaviors of their workers. The second questionnaire was applied to the same workers whose citizenship behaviors were evaluated by the department managers and they were asked to state their perceptions of organizational justice and trust in their department managers. Although the trust in supervisor factor is proposed as a mediator in the relationship between organizational justice and citizenship behaviors, in respect of the findings of regression analysis this mediator role is not that strong. But, the findings regarding the existence of the relationship between the justice, trust and citizenship behavior factors and the validity of the citizenship scales are promising for future studies.