Lykia hydrografisi

Abstract

VI ÖZET Bu çalışmanın amacı, Anadolu'nun güneybatı köşesini teşkil eden Teke Yarımadası'nda konumlanmış Lykia bölgesinin hidrografîk (Su coğrafyası açısından) yapısını incelemektir. Bu inceleme yapılırken, ilişkili bütün antik kaynakların, epigrafik ve arkeolojik araştırmaların sunduğu veriler göz önüne alınmış, modern yaklaşımlar ile desteklenerek Lykia'nın antik su coğrafyasında `ne nerededir?` ve `bu suların tarihsel süreçteki önemi nedir?` gibi sorulara yanıt bulunmaya çalışılmıştır. Yüksek sıra dağlara sahip olması ve çok yağış almasından dolayı nehir, göl ve kaynaklar, Lykia'nın coğrafyasında önemli bir yer tutmaktadır. Bu su çokluğu Lykia için önemli bir bereket kaynağı oluşturmuştur. Temel olarak üç ana nehre sahiptir: Doğu Lykia'da - Alakır Çayı, kuzeyde Termessos'un güneyinden kıyıda Gagai ve Finike arası sahile kadar uzanan geniş Alakır Vadisi'ni sular; Orta Lykia'da, çevresinde erken dönemin tüm önemli kentlerinin filizlendiği, kuzeydeki Seki Ovası'ndan kaynaklarını alan Eşen Çayı (- »Ksanthos), Seki'den Patara'ya kadar açılan büyük Eşen Vadisi'ni oluşturur; Batı Lykia'da ise, Dalaman Çayı (- >Indos), Lykia ve Karia arasında doğal bir sınır oluşturarak uzun, derin bir vadiden geçer. Kuzeyde, Milyas'ta Akçay (- »Aedesa), Elmalı Ova sı'nın besleyicisidir. Günümüzde eskiye nazaran su miktarları önemli ölçüde azalmış olan bu nehirlerin çoğu, Antik Dönem'de hem ticaret, hem balıkçılık, hem de taşıma işlemlerini yürütülebilecek kadar çok su potansiyeline sahip olmuştur. Oldukça fazla olan nehir, göl ve kaynaklardan Antik Dönem'deki isimleri günümüze ulaşabilenlerin toplam sayısı 32'yi geçmemektedir.

vu SUMMARY The aim of this thesis is to describe the hydrographical structure of Lycia, which is located on the Teke peninsula, bordering on southwestern Anatolia. In the course of the examination of the data, which show the ancient literary sources relating to the topic matter of this thesis, both epigraphical and archaeological definitions have been taken into consideration. Taking the latest sources and research of this science into account, I have attempted to answer questions such as the location of hydrographical features and the importance of those features through history. The rivers, lakes and springs play an important role in the geography of Lycia, because of its high mountain ranges and heavy rain seasons. This abundance of water in Lycia makes the region fertile. Lyck has tree main rivers: In eastern Lycia the Alaktr River waters the Akkir Valley which stretches from the south of Termessos down to shore between Finike and Gagai. In central Lycia the Eşen River (- »Ksanthos), which springs in the Seki Plain and around whose banks many great cities began to develop in earlier periods, creates the wide and fertile Xanthus Valley which widens from Seki until Patara. In western Lycia the Dalaman River (- »Indos), which produces a deep val ley, formed a natural frontier between Lycia and Caria. Also, north of Lycia, at Mylias, the river Akçay (- >Aedesa) is a feeder of the Elmalı Plain. Most of these rivers, whose water flow today has lessened in comparison to ancient times, were deep and wide enough to suffice for trade, fishery and transportation. Of the numerous rivers, lakes and springs, there are no more than thirty-two whose ancient names have survived.