Takım üyelerinin bilişsel stillerinin takım performansı üzerindeki etkileri: Konaklama işletmelerinde bir araştırma

Abstract

Tez çalışmasının amacı, takım üyelerinin bilişsel stilleri, takım çalışması bilgi, beceri ve yetenekleri ile takım performansı arasındaki ilişkileri irdelemektir. Tez çalışması kapsamında gerçekleştirilen yazın taraması ile bilişsel psikoloji, bilişsel stiller, organizasyonlarda bilişsel psikoloji, takım kavramı, takım performansı, takım çalışması bilgi, beceri ve yetenekleri incelenmiş ve bilişsel stil, takım performansı ve takım çalışması bilgi, beceri ve yetenekleri arasındaki ilişkiler sorgulanmıştır.Bu ilişkilerin sorgulanmasında kullanılan veriler araştırmacı tarafından hazırlanan bir soru formu aracılığı ile Antalya ve İstanbul illerinde faaliyet gösteren 17 beş yıldızlı zincir otel işletmesinde görev yapan 197 önbüro personelinden toplanmıştır. Soru formunda üç farklı ölçek ve demografik sorular yer almıştır. Zihinsel Benlik Yönetimi kuramına dayanan Bilişsel Stil Ölçeği ile birlikte Takım Çalışması Bilgi, Beceri ve Yetenekleri Ölçeği ve Takım Performansı ölçeği görgül olarak uygulanmıştır. Soru formundan elde edilen verilerin istatistik analizinde paket programlarından SPSS 14.0 (Statistical Package of Social Sciences) ve yapısal denklem modellemede LISREL VIII kullanılmıştır. Verilerin öngörülen modele uyumu, yapısal denklem modelleme kullanılarak değerlendirilmiştir Öncelikli olarak ölçeklerin güvenilirlik ve geçerlilik analizleri yapılmıştır. Ölçekler doğrulayıcı faktör analizine tabi tutulmuştur. Örneklem ve ölçekler çeşitli güvenilirlik ve geçerlilik ölçütleri sonucunda anlamlı psikometrik özellikler göstermiştir. Takımlar arasındaki farklılıkların ortaya konulabilmesi için parametrik olmayan testlerden Friedman Testi kullanılmıştır. Bu test sonucunda takımlar arasında farklılıklar olmadığı tespit edilmiştir. Bunun sonucunda genel modellemeye gidilerek takım üyelerinin bilişsel stilleri, takım çalışması bilgi, beceri ve yetenekleri ve takım performansı arasındaki ilişkiler yapısal denklem modelleme aracılığı ile sınanmış ve anlamlı sonuçlara ulaşılmıştır. Demografik özellikler ile bilişsel stiller arasındaki ilişkilerin ortaya konması amacıyla yapılan testlerde anlamlı farklılıklar tespit edilememiştir.Takım üyelerinin bilişsel stil profillerini göstermek için kümeleme analizi kullanılmıştır. Bu analiz sonucunda önbüro çalışanları üç grupta toplanmış ve bu üç grup araştırmacı tarafından yüksek profilli bilişel stil kümesi, orta profilli bilişsel stil kümesi ve düşük profilli bilişsel stil kümesi olarak adlandırılmıştır. Yüksek profilli bilişsel stil kümesinde yer alanlar global stil hariç tüm bilişsel stillerde en yüksek ortalama değerlere sahiptirler. Bu kümenin aksine düşük profilli bilişsel stil kümesinde yer alanlar ise global stil hariç tüm bilişsel stillerde en düşük ortalama değerlere sahiptirler. Orta profilli bilişsel stil kümesinde olanlar ise tüm stillerde orta düzeyde değerlere sahiptir. Kümeleme analizi ile belirlenen bu üç grup takım performansı ve takım çalışması bilgi, beceri ve yetenek farklılıklarını belirlemek amacıyla analizlere tabi tutulmuştur. Sonuçlar örgütsel açıdan tartışılmış ve ileriki çalışmalara önerilerde bulunulmuştur.

The purpose of this disseration is to explore the relationships between the team work knowledge, skills and abilities and team performance. The literature review realized in the scope of this thesis examines the relationships among cognitive psychology, cognitive styles, cognitive psychology in organizations, the concepts of team, team performance, teamwork knowledge, skills and abilities, and the relationships among cognitive style, team performance and skills of teamwork knowledge, skills and abilities are investigated.Data used in the investigation of these relationships were collected from 197 front office staff employed in 17 five star chain hotels operating in İstanbul and Antalya through a questionnaire prepared by the researcher. The questionnaire consists three different scales and some demographic questions. Together with Cognitive Style Scale based on Mental Ego Management Theory, Teamwork Knowledge, Skills and Abilities Scale and Team Performance Scale were applied empirically. For the statistical analysis of data collected from the questionnaire, SPSS 14.0 (Statistical Package of Social Sciences) and for the structural equation modelling LISREL VIII were used. Consistency of the data with the prescribed model was tested by the structural equation modelling. First, reliability and validity analysis of the scales were realized. Scales were subjected to factor analysis. Sample and scales showed significant psychometric features as a result of various reliability and validity criteria. In order to display the differences among the teams, Friedman test which is a non-parametric test was used. The resets of this test, showed no differences among the teams. Thus, a general modelling was used to test the relationships among congnitive styles of team members, teamwork knowledge, skills and abilities and team performance through structural equation modelling and significant results were found. No significant differences obtained from the tests realized to explore the relationships between demographic features and coginitive styles.Cluster analysis was used to demonstrate the cognitive style profiles of team members. As a result of the analysis the front office employees in the sample fell into three clusters of cognitive style which were named by the researcher as ?high profile cognitive style?, ?medium profile cognitive style? and ?low profile cognitive style?. The high profile cognitive style group had the highest average values in all cognitive styles, except the global style, whereas low profile cognitive style group had the lowest average values in all cognitive styles, except the global style. The second group named medium profile cognitive style had medium level of value in all cognitive styles. Additional analyses were conducted in order to show the differences in team performance and in teamwork knowledge, skill and ability of these three groups which were defined with cluster analysis. The results were discussed from the viewpoint of organizations and recommendations for further studies were stated.