Özgürlük kavramının felsefe tarihindeki gelişimi

Abstract

Bu çalışmada, felsefe tarihinde özgürlükle ilgili soruların cevapları arandı. Bunun için öncelikle felsefi düşüncenin ilk ortaya çıktığı Ionia'dan yola çıkıldı. Mitolojik düşünceden kopuşun gerçekleşip insanın aklıyla deney ve gözleme dayanarak evreni anlamlandırma çabaları, özgür düşüncenin ilk etkinliği olarak nitelendirilmesi açısından önemli görülüp, ilkçağ filozofları eşliğinde bu süreç açıklanmaya çalışıldı. Aklın iradeyle bir tutulduğu ve insanların bireysel eylemlerinin ön planda olduğu İlkçağ Felsefesi'nde kesin, doğru, evrensel bilginin varlığının özgürlük problemi açısından ne ifade ettiğine yer verildi. Atina'nın değişen toplumsal ve siyasal yapısı göz önünde bulundurularak, bu değişimin felsefi düşünce üzerindeki etkisine yer verilerek özgürlük problemini ne açıdan etkilediğine değinildi. Bu doğrultuda yurttaş anlayışına yer verilerek Sofistler, Sokrates, Platon, Aristoteles felsefeleri ele alınıp özgürlükle ilgili görüşleri değerlendirildi.Hristiyanlık dininin yayılmaya başlaması ve insanlar arasında kabul görmesi ile birlikte bu anlayışın yaşamın ve düşün sisteminin merkezine yerleştirilmesi felsefi düşünce için bir kırılma noktası oldu. Bu bağlamda özgürlük probleminin Ortaçağ boyunca nasıl ele alındığı ve ne şekilde temellendirildiği incelendi. İlkçağda insanın özgürlüğünün nedeni olarak kabul edilen aklın, nasıl olup da Ortaçağda günahkârlığın ve esaretin nedeni olarak görüldüğü irdelendi. Günahkârlığıyla özgür iradesini kaybeden insanın Tanrı'nın buyruklarını yerine getirmekle, aklıyla vahinin doğrularını anlamakla özgür iradeye sahip olabileceğini söyleyen Ortaçağ filozoflarının görüşleri bu yönüyle ele alındı.

In this study the answers of the questions which are about the freedom in the philosophy history was searched. In this context was principally started from the Ionia which is the birth place of philosophical idea. As a result of occurrence of the separation from mythological idea, the efforts of the interpretation of cosmos on the basis of facts, science and logic was accepted as a first efficiency of the free thought or free thinking. This process was expressed in the light of opinions and views of the ancient philosophers. Also on freedom issue to what was expressed the existence of definite, right and universal knowledge in ancient philosophy, in which mind and self control are together and the individual action come into prominence, was studiedThe spread of Christianity and getting the believe of more people to the Christianity and in parallel with this situation the Christian perceptiveness which is in the center of philosophical viewpoint caused the decline of this viewpoint. In this instance the subject was studied that how the freedom issue was went on and was analyzed during the Middle Ages. In this context it was examined that while the main factor of freedom was intelligence in ancient philosophy, why in the Middle Ages it was accepted as the definition of sinfulness and slavery. According to the philosopher who are from Middle Ages, the human who lost his freewill with his sinfulness, can obtain his freewill executing the order of the God and with understanding the divine inspiration. In this context the understanding of the Middle Ages Philosopher was also analyzed.