Erzurum ve Kars illerindeki tarım işletmelerinin sermaye yapısı ve tarımsal faaliyet sonuçları bakımından karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışma, 1997-1998 üretim dönemini kapsamakta olup, Erzurum ve Kars illerinde tarım işletmelerinin sermaye yapılan ve tarımsal faaliyet sonuçları bakımından incelenerek karşılaştırılmaları amacıyla yapılmıştır. Tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen işletmelerle 1 Eylül- 15 Ekim 1998 tarihleri arasında yürütülen çalışma, Erzurum'da 115, Kars'ta 77 anket ile sonuçlanmıştır. Anketlerdeki bilgiler kodlanarak bilgisayar ortamına aktarılmış, SPSSWTN ve EXCEL programları ile değerlendirilmiştir. İşletmelerde ortalama nüfus her iki ildeki işletmelerde de yaklaşık olarak 8 bulunmuş olup, toplam aile nüfusunun % 60' mı faal nüfusun teşkil ettiği görülmüştür. Mevcut işgücünün ancak Erzurum'da %45 ve Kars'ta ise %34' ünün değerlendirilebildiği tespit edilmiştir. İncelenen işletmelerde müteşebbis çiftçinin Erzurum'da %77 ve Kars'ta %72' sinin ilkokul mezunu olduğu görülmüştür. İşletmelerin aktif varlıkları içerisinde en yüksek payı her iki ilde de arazi varlığı almaktadır. Her iki ilde de incelenen işletmelerin 1997-1998 üretim dönemini zararla kapattıkları belirlenmiştir. Tarımsal gelir, işletme başına ortalama olarak Erzurum'da 904 153 587.- TL ve Kars'ta 664 726 491.- TL olarak bulunmuştur. İşletmelerin elde ettiği aile gelirinin Erzurum'da % 84.5 ve Kars'ta %59.5' inin tarımsal faaliyetlerden sağlandığı ve Kars ilindeki tarım işletmelerinde, aile geliri içerisinde tarımsal olmayan kaynaklardan sağlanan gelirin de önemli payı bulunduğu tespit edilmiştir. Erzurum'da ve Kars'ta çiftçilerin yaklaşık %74' ü kredi kullanımının faydalı olmadığım belirtmiştir. Hayvancılığın bölge şartlarına daha uygun bir üretim dalı olduğu gerekçesiyle çiftçilerin Erzurum' da %89' u ve Kars' ta %84' ü hayvancılık kredilerini tercih ettiklerini ifade etmişlerdir. Daha ziyade, Erzurum'da besicilik ve Kars'ta da hayvan yetiştirme kredileri tercih edilmektedir. Çiftçiler tarafından, kredi alırken karşılaşılan problemlerin başında, kredi faizlerinin yüksek olması ve kredilerin sadece zengin ve durumu iyi olanlara verilmesi, gerçek ihtiyaç sahiplerine verilmemesi olduğu belirtilmiştir.

This study, which covered 1997-98 production period, was carried out in order to examine and compare agricultural enterprises with regard to their capital structures and agricultural activity results in Erzurum and Kars provinces of eastern Anatolia. The interviewees, selected by Random Sampling Method, were contacted during the six weeks from the first of September to 15 th of October, resulting in total of 192 completed questionnaires (of which 1 15 in Erzurum and 77 in Kars provinces). The data from the questionnaires were coded and typed directly onto the disc and analysed with the programmes called SPPSSWIN and EXCEL. According to the results, average population of the farmhouseholds was found to be about 8 of which 60 per cent constitutes active population. It was determined that 45 percent and 34 percent of the total labour force were utilised in Erzurum and Kars provinces respectively. Land assets have the significant share in total assets in both provinces. Again, in both provinces, agricultural enterprises closed the production period with negative net revenues, while agricultural revenues were in amount of 904 153 587.- TL and 664 726 491. -TL in Erzurum and Kars provinces respectively. About 84.5 percent and 59.5 percent of the total family income in studied enterprises were obtained through the agricultural activities in Erzurum and Kars provinces respectively. It was found that income obtained from non-agricultural activities has significant share in total family income in Kars province. In both provinces, around 74 percent of the farmers stated that using credits were not coming on their way because of high interest rates and availability of the credits just for the ones not really in need of credits. Animal fattening credits in Erzurum and animal husbandry credits in Kars ranked as the most preferred credit types by the farmers with the opinion that livestock keeping best fits to the regional conditions. Thus, livestock credits were the most desired credit types in both provinces (89 percent in Erzurum and 84 percent in Kars). The most important problems confronted in getting credits were found to be high interest rates and availability of the loans just for the ones not really in need of credits.