Osmanlı`dan Türkiye Cumhuriyeti`ne ordunun siyaset ve toplumsal hayatın diğer alanları üzerindeki etkileri

Abstract

Bu makalenin amacı; Türkiye'de ordunun etkinlik alanlarına değinmek ve bu alanlar hakkında bilgi vermektir. Osmanlı İmparatorluğu mirası üzerine kurulmuş, pretoryen bir kültürden gelen Türkiye'de ordu etkinliği zaman zaman önüne geçilemez biçimlerde sistemdeki yerini almıştır. Asıl amacı devletin savunmasını yapmak olan ordu, farklı alanlarda nüfuz mücadelesine girişmiştir. Türkiye'de ordu dört kez sivil hayata müdahale etmiştir ve hala kendini ayrıcalıklı konumda görmektedir. Değişen dünyada, ordunun sistem içerisinde bu derece yer alması kabul görmeyen bir durum olarak, demokratikleşmenin önünde engel olarak durmaktadır. Ayrıca ordunun yalnızca siyaset üzerinde değil, ekonomi ve hukuk alanlarındaki ayrıcalıklı konumuna asker-sivil ilişkilerini göz önünde bulundurarak yer vermektir. İkinci Dünya Savaşından sonra dünya siyaseti yeniden şekillenmeye başlamıştır. Dünyanın iki kutba ayrılmasıyla başlayan süreç, zaman içerisinde mutasyonlara uğramıştır. Sovyetlerin yıkılmasında sonra her şeyin çok farklı olacağı düşüncesi kısmen doğru çıkmıştır. Türkiye'deki darbelerde dış güçlerin etkisi ve başka ülkelerdeki örneklere yer verilmiştir. Avrupa Birliği üyeliği konusunda oldukça hassas bir noktada olan Türkiye'nin 2011 yılı itibariyle orduya bakış açısına değinilecektir. Sürenin uzun ve olayların kesif olması dolayısıyla mümkün olduğunca detaydan kaçınılmış ve olayların nüvesi anlatılmaya çalışılmıştır.

The aim of this article is to touch the fringes of the Turkish army?s efficiency areas and to give some informations about these areas. In turkey, which is set up the heritage from the Ottoman Empıre and to income pretoryen cultur, from time to time army?s efficiency area in irrepressible variously to superside the system. Army?s ultimate purpose defends the government but it attempt ascendance controversy to different areas. In Turkey army interfered the civil life four times and still it sees itself concessive position. The world is changing, army?s efficiency?s to the system is not the done thing and halt the barrier to democracy. Moreover, not only to give way entirely the efficiency to politics but also army?s concessive position from the economy and law, to make allowance soldier- civil relations. After world war II, World politics has begun to take shape. The process which starts with polarizing of world in two, has had mutations with time. Idea that everything is proceed in a very different way has become particulary true.At this point ,coups from the Turkey , to gıve informations about the efficiency of these coups to the external power and to exemplify from different countries aspects. In Turkey which is especially sentımental to the membership of European Unıon, as of a 2011, deals wıth the Turkey?s army?s point of view. Because the period is long and incidents are dense, the details will be avoided as possible and gists will be told.