Kibyra kabartmalı sunakları: Tip, biçem ve atölye

Abstract

Kibyra, Burdur ilinin Gölhisar ilçesinin hemen batısında yer alan alçak tepeler üzerinde yer almaktadır. Kent, Antik Anadolu coğrafyasında kuzeyde Frigya, güneyde Likya, doğuda Pisidya ve batıda Karya bölgelerinin kesişme noktasında; kuzeyi güneye, doğuyu batıya bağlayan ticaret yollarının odağında konumlanmaktaydı. Kentin kurulduğu bu bölge Roma Dönemi öncesinde ?Kabalya?; Roma Dönemi'nde ise -Kibyra'nın bölgedeki egemenliği nedeniyle- ?Kibyratis? olarak anılmıştır.Kibyra kabartmalı sunakları tip, biçem ve atölye başlığı altında on altı adet kabartmalı sunak ele alınmıştır. Söz konusu sunakların on beşi yuvarlak, biri ise dikdörtgen gövdelidir. Tamamı yerel kireç taşından yapılmıştır. Sunakların on ikisi girlandlı (Kat. 1?12), üçü figürlü (Kat. 13?15), biri ise (Kat. 16) Zeus'un şimşek demeti yanında çelenk ve rozetler ile bezenmiştir.Tez çalışmasında Kibyra sunakları, tip, biçem ve ikonografik olarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonunda, Kibyra sunaklarının kronolojisi de irdelenmiştir. Tipolojik incelemede, Kibyra sunaklarının, bezeme biçimleri bakımından Anadolu'nun diğer bölgelerinde rastlanılmayan nitelikler sergilediği anlaşılmıştır. Bu özgün niteliklerin başında ise kapı betimlemeleri gelir. Kat. 6?11 (Lev. XI, 1?6; Lev. XXXVI, Çiz. 1?6) sunaklarında bir yüzde kapı betimine yer verilmiştir. Kapı betimlemesi, Anadolu'da bu güne dek yayınlanan yuvarlak sunak ve Ostothek'lerde kapı betimine rastlanılmamıştır. Anadolu dışında bir Lindos yuvarlak sunağı üzerinde kapı örgesine yer verilmiştir. Roma'da ise dikdörtgen sunaklarda bu örge yaygın biçimde kullanılmıştır. Kibyra sunaklarının girland düzenlemelerinde de oldukça özgün nitelikler saptanmıştır. Özellikle Kat. 5, Kat. 7, Kat. 8 ve Kat. 9 sunaklarının girland düzenlemelerinin benzerleri tespit edilememiştir.Kronolojik inceleme sonucunda ise Kibyra sunaklarının M.S. 1 ve 2. yy. yüzyıl boyunca kullanıldığı anlaşılmıştır.

Cibyra, Burdur province just west of the town of Gölhisar is located on the low hills. The city, the ancient geography of the north Anatolian Phrygia, Lycia in the south, Pisidia in the east and Caria on the west at the crossroads of zones, north to south, east to west was at the focus of trade routes connecting. In this region before the Roman period which the city `Kabalya`; Roman period because of the domination of the region Kibyra's `Kibyratis` as is.Kibyra altars embossed type, style, and the workshop is discussed under the heading on the six pieces of an altar. These fifteen altars round, is one of the rectangular body. Completely made of local limestone. Twelve altars adorned with garland, three figures, one of Zeus's lightning bolt in the beam, adorned with garlands and rosettes.In the thesis project altars of Kibyra have been evaluated in categories of type, style and iconography. Also chronology of the altars have been evaluated at the end of project. During the typological survey , it has been seen that altars of Kibyra display different qualites in terms of ornaments which have been seen at other regions of Anatolia. Within these unique qualites, door portraits are the most prominent ones. On one side of the Altars in Cat. 6-11 has been shown a door portrait. (Lev. XI, 1?6; Lev. XXXVI, İllustration. 1?6) At the circular altars and Ostotheks which have been founded in Anatolia so far not a door portrait has been encountered. Aside from Anatolia a door pattern has been seen only on a Lindos circular altar. While in Rome this pattern is widely used on rectangle altars. It is also determinned that girland arrangements of the altars of Kibyra have unique qualities. Especially girland arrangements of altars in catalogues 5, 7, 8 and 9 are unique and similar arrangements haven?t been encountered.At the end of chronological study, it has been understood that the altars of Kibyra were used during 1st and 2nd centuries A.C.