Niğde İli ve İlçeleri Ceviz (Juglans regia L.) populasyonunun seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Niğde İlinin hemen tamamını kapsayan bölgesinde yapılan bu araştırmayla yörede yetişen ceviz populasyonundan üstün özellik gösteren tiplerin belirlenmesine çalışılmıştır. Araştırmada, üstün özellikli olarak görülen 73 ceviz tipi işaretlenmiştir. Bu tiplerden meyve ağırlığı 13 gramın, iç oranı ise % 50'nin altında olanlar elenmiştir. Elemeyi geçen ceviz tiplerinden, Tartılı Derecelendirme sonucu seçilen 6 tipten 51-BOR-10, 51-BOR-13, 51-ÇAM-66 hem kabuklu hem iç ceviz; 51-BOR-28, 51-ÇAM-60 kabuklu ceviz, 51-ULU-54 iç ceviz tüketimi için yetiştirmeye değer bulunmuştur. Seçilen tiplerde meyve ağırlıkları 13.10 g (51-ÇAM-66) ile 17.80 g (51- BOR-13) arasında değişmektedir. Ortalama meyve ağırlığı ise 13.82 g' dır. Tiplerde iç ağırlıkları 6.90 g (51-ÇAM-60) ile 8.88 g (51-BOR-13)arasında değişmiş, ortalama iç ağırlığı ise 7.54 g bulunmuştur. Seleksiyon tiplerinde ortalama iç oranı % 53.21' dir. İç oranları % 50.22 (51-BOR-13) ile % 55.46 (51-BOR-10) arasındadır. Seçilen tiplerden üçünün iç rengi açık sarı (51-ULU-54, 51-ÇAM-66, 51- BOR-28); üç tipin iç rengi ise koyu sarı (51-BOR-10, 51-BOR-13, 51-ÇAM- 60) bulunmuştur. Seleksiyon tiplerinde kabuk kalınlığı ortalaması 1.52 mm' dir.Kabuk kalınlıkları 1.30 mm (51-BOR-10) ile 1.70 mm (51-BOR-28) arasında değişim göstermiştir. Kimyasal analizler sonucunda cevizlerde protein oranları % 14.16 (51- BOR-13) ile % 18.80 (51-BOR-28) arasında değiştiği saptanmıştır. Seleksiyon tiplerinde yağ oranları % 53.22 (51-ÇAM-66) ile % 66.09 (51- BOR-13) arasında değişmiştir. Tiplerde kül oranları % 1.72 (51-ULU-54) ile % 2.17 (51-ÇAM-66) arasında saptanmıştır.VI Seleksiyon çalışması sonucunda seçilen tiplerde iki gözlem yılında da bir tipin çiçeklenmesi protogeny (51-BOR-10), diğerleri ise protandri özellikte bulunmuştur. Seleksiyon çalışması ile bulunan tipler, bölgenin daha değerli tipleri verebilecek bir ceviz populasyonuna sahip olduğunu göstermiştir.

VII SUMMARY Almost all regions of Niğde has been studied determining the types of high quality characteristics from walnut population grown in the region. High quality 73 walnut types has been marked. Types under 13 g and have no important characters and kernel percentage under 50% are eleminated. The result of weighed ranging, from 6 types within selected types, 51-BOR-10, 51- BOR-13 and 51-ÇAM-66 are found worth to grown both for shelled walnut and kernel consumption; 51-BOR-28 and 51-ÇAM-60 are for only shelled; 51-ULU- 54 is for kernel. Fruit weight in selected types varied between 13.10 g (51-ÇAM-66) and 17.80 g (51-BOR-13); average fruit weight was also 13.82 g. Kernel weight in types vary 6.90 g (51-ÇAM-60) and 8.88 g (51-BOR-13). Average kernel weight was found 7.54 g. Kernel percentage in selected types are between 50.22% (51-BOR-13) and 55.46% (51-BOR-10) on the average 53.21%. Those three selected types kernel color are light yellow ( 51-ULU-54, 51-ÇAM- 66, 51-BOR-28) ; kernel color of three types are dark yellow (51-BOR-10, 51- BOR-13.51-ÇAM-60). Average shell thickness of selected types are 1.52 mm and it varies between 1.30 mm (51-BOR-10) and 1.70 mm (51-BOR-28). Protein percentage at the result of chemical analysis varies between 14.16% (51-BOR-13 and 18.80% (51-BOR-28). Oil contents of selected types found between 52.22% (51-ÇAM-66) and 66.09% (51-BOR-13). Ash content on types were between 1.72% (51-ULU-54) and 2.17% (51-ÇAM-66).VIM One type protogeny (51-BOR-10) has been found the result of selection and the other types protandry. By the percentage, 83.3 % of types are shown protandry property and 16.7 % protogeny. Types found through selection study indicate that the region has e walnut population which might produce more valuable types.