Roma`nın Anadolu`daki yapı politikası

Abstract

İÖ. 129 yılından Alexander Severus zamanına kadar çok farklı deneyimler yaşayan Anadolu eyaletlerindeki yerleşimlerde merkezi yönetimin inşa ettirdiği yapıların miktarı, türü ve kentlere yapılan mali katkılar Roma'nın eyaletlere bakış açısını anlamayı sağlayan önemli unsurlardan biridir. Kentlere belirli durumlarda yapılan bu yardımlar, epigrafik belgelerden ve antik yazarların anlatımlarından öğrenilebilmektedir. Antik yazarların imperator'ların hayatlarını anlattığı eserler, onların eyalet kentlerine yönelik yönetim anlayışlarını anlamak açısından önemli bilgiler vermektedir. Konuya ilişkin bilim insanları tarafından yapılan çalışmalar, dönemin koşullarının ve Roma'nın kentlere yaptığı yardımların çerçevesinin daha iyi anlaşılmasını sağlamaktadır. Roma'nın Anadolu'daki Yapı Politikasını ele alan bu çalışma, Cumhuriyet Dönemi'nde imperium yetkisine sahip Romalı idareciler ve Principatus Dönemi'nde imperator'lar tarafından Anadolu'daki eyalet kentlerinde gerçekleştirilen yapısal faaliyetler ve mali yardımlar üzerine yoğunlaşmıştır. Özellikle Antoninus Pius sonrasında Roma'nın buradaki normal yapı inşası ve buna verdiği destek son bulmaktadır. Bu dönemden sonra Roma'nın yapı inşası faaliyeti daha çok, askeri özellikler sergileyen yol ve köprü yapımı veya onarımına yöneliktir. Bununla birlikte çalışma asker imperator'lar döneminin başlangıcına kadar getirilmiştir.Imperator'lar euergetes, ktistes ve despotes gibi ifadelerle sık sık onurlandırılmalarına karşın, yapı inşası üzerine somut bilgiler vermeyen onur yazıtları çalışmada geniş kapsamlı değerlendirilmemiştir. Eyalet kentlerinin kullanımı açısından büyük bir öneme sahip olmasına rağmen, daha çok askeri özellik taşıması nedeniyle yol yapımı ve onarımı gibi faaliyetler de istisnai durumlar dışında çalışmanın dışında tutulmuştur. İnşa faaliyetleri ve yaptıkları yardımlar doğrultusunda imperator'lar, dönemin koşullarıyla ve birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Merkezi yönetim tarafından buradaki kentlerde yapılan herhangi bir inşa faaliyeti veya yardım olmaması durumunda bunun olası nedenleri sorgulanmıştır. Buna bağlı olarak Anadolu'daki eyaletlerde imperator'lar tarafından takip edilen planlı ve düzenli bir yapı inşasının olup olmadığı sorgulanmış ve bunun boyutu ile kapsamı üzerine değerlendirmeler yapılmıştır.

The quantity of state structures and buildings constructed by the central government in the provinces in Anatolia and the fiscal aid provided to them are important factors providing us with an insight into the view from Rome of the Anatolian provincial cities, which underwent very varied experiences from 129 B. C. until the dead of Alexander Severus in 135 A. D. This assistance which was provided in specific circumstances to the cities by the central government can be ascertained from epigraphical sources and from the writings of ancient authors. The biographies of the emperors written by Roman and Greek writers provide very important information concering the administration?s perception and view of the provincial cities of Anatolia. The studies made by scholars concerning building and construction activities permit us to understand the conditions of that time and to determine the level of support that was provided by Rome. This study concerning the Roman building policy in Anatolia, is generally focused upon the building activities and fiscal aid provided to the Roman administrators appointed by the imperium in the Republic and the emperors in the Principatus. Although the activities of Rome, especially after Antoninus Pius, in the Anatolian provinces were mainly concerned with buildings or with restorations made to roads and bridges, the study continues until the rule of the soldier emperors begins in 135.Although the emperors were frequently honoured as euergetes, ktistes and despotes, these honorary inscriptions often do not provide any concrete information on building activities made by the central goverment and those that do not provide this information are not included in this study. Activities such as road and bridge construction and the improvements made to roads had a great importance for the cities, but they are to be regarded primarily as military activities and, for this reason, these are not included in this study. According to their building activities, the emperors are compared, both in respect to the conditions of the time and to each other. If there is no evidence of activity, the possible reasons for this absence of activity were investigated. In consequence, if there are any planned and regular building activities within the cities of the Anatolian provinces which were instigated by the emperors and by the provincial administrators, evaluations have been made concerning the scale of this activity.