Atom numarası 22 ile 29 arasında olan elementlerin halojenli bileşiklerinde uyarma enerjisine bağlı olarak K tabakası flöresans tesir kesitleri üzerine kimyasal etki

Abstract

Bu çalışmada, 22 < Z ^ 29 olan yedi elementin (Ti, V, Cr, Fe, Co, Ni, Cu) flor'lu ve klor'lu bileşikleri için 5.467 keV'den 17.781 keV'e kadar değişen onsekiz farklı enerjide karakteristik K x-ışını flöresans tesir kesitleri üzerine kimyasal etki, ikincil uyarma metoduyla incelenmiştir. İkincil uyarıcı olarak, karakteristik x-ışınları bileşikteki merkez atomun K tabakasını uyarabilecek elementler seçilmiş olup, bu elementlerin uyarılmasında ise Am-241 radyoizotop nokta kaynağının 59.5 keV'luk gama ışınları kullanılmıştır. Bütün sayma işlemlerinde rezolüsyonu 5.9 keV'da 160 keV olan bir Si(Li) katıhal dedektörü kullanılmıştır. Sonuç olarak, 22 < Z < 29 olan elementlerin halojenli bileşiklerinde azalan uyarma enerjisiyle teorik değerlerden giderek artan sapmalar gözlemlenmiştir. Ayrıca valans elektronlarının sayısının artmasının ve ligand atomlarının sayısının artmasının K tabakası flöresans tesir kesitleri üzerinde kimyasal etkinin artışına sebep olduğu gözlemlenmiştir. Literatürde çalışılan bileşiklere ait deneysel değerler olmadığı için, elde edilen sonuçları karşılaştırma imkanı olmamıştır. Elde edilen değerler sadece teorik değerlerle karşılaştırılabilmiştir. tc !fteMö<terlİM kubkilu DOKÜMANTASYON MERKEZİ

In this study, chemical effects on K x-ray production cross-sections in fluor and chlor compounds of seven different elements with Z in the range 22-29 at eighteen different energies in the interval 5.467-17.781 keV has been measured by using secondary excitation method. To excite the K shell of the samples some elements, have been chosen the of secondary exciters. To excite these elements, 59.5 keV gamma rays of Am-241 radioisotope point source has been used. For the data acquisition a solid-state Si(Li) detector with resolution 160 e V at 5.9 keV has been used. As a results, it is observed that, chemical effects on K x-ray production cross-sections in fluor and chlor compounds of elements with Z in the range 22-29 are getting increase deviations from theoretical values with increasing atomic number and decreasing excitation energy. It is also observed that, the increases in the number of valance electrons ligand atoms cause the increases in the chemical effect. The obtained values haven't been compared with the experimental values corresponding to the compounds of the examined elements since there is no other experimental values in the literature. The obtained values have been compared with the other theoretical values.