Rus kaynaklarina göre Revan Hanlığı`nin Rusya`ya bağlanmasi ve Ermeni eyaleti`nin kurulmasi

Abstract

Güney Kafkasya, tarih boyunca çeşitli devletlerin hâkimiyet kurmaya çalıştığı önemli bir stratejik bölge olmuştur. Nitekim bu bölge 19. yy'da da İran, Rusya, Osmanlı Devleti ve aynı zamanda Avrupalı devletlerin de hâkimiyet kurma mücadelelerinin yaşandığı bir bölge oldu. Bu mücadele neticesinde, 19. yüzyılın başlarından itibaren Çarlık Rusya, İran ve Osmanlı Devleti ile yaptığı savaşlar sonucunda bölgeyi bilfiil kendisine bağlamayı başardı [Gülistan (1813) , Türkmençay(1828) ve Edirne (1829) Antlaşmaları]. Bu tarihî süreç içerisinde, Güney Kafkasya'da ortaya çıkan önemli gelişmelerden biri de Çarlık Rusya'nın Revan Hanlığı'nı kendi idaresine bağlayarak bu bölgede bir Ermeni Eyaleti oluşturmasıdır. İşte, bu doktora tezi ile Rus kaynaklarının ışığında Revan Hanlığı'nın Rusya'ya bağlanması, Rusya'nın Revan, Nahçıvan hanlıkları ile Ordubad'ı birleştirilerek bir Ermeni Eyaleti haline dönüştürmesi süreci ile Rusya'nın bunu gerçekleştirirken izlediği siyasî, sosyo-ekonomik ve demografik politikalar incelenmektedir.

South Caucasus, throughout history was an important strategic region which in various states has been trying to establish dominance. Indeed, 19th a century this region had been a region that is experiencing the struggles to establish dominance of Iran, Russia, Ottoman Empire and European states. As a result of this struggle, at the beginning of the 19th century Russia, as a result of wars with Iran and the Ottoman Empire, was able to actually connect to this region [Treaty of Gulistan(1813), Turkmenchay (1828) and Edirne (1829)]. In this historical process one of the important developments occurring in the South Caucasus was the connecting Revan Khanate to the Russia and the forming the Armenian province in this region by Russia. Here, in this thesis in the light of Russian sources are discussed that connecting of Erevan Khanate to Russia, establishing of an Armenian Province on the territories of Revan, Nakhichevan khanates and Ordubad Okrug; and when realizing it political, socio-economic and demographic policies are followed by Russia.