Erzincan ili fasulye (phaseolus vulgaris L.) ekim alanlarında sorun olan yabancı otların tespiti ve mücadelede kritik periyotun belirlenmesi

Abstract

j./oct-To ÖZET Bu çalışma, Erzincan (Merkez, Üzümlü ve Çayırlı) ilinde yoğun ekiliş alanı bulunan fasulye (Phaseolus vulgaris L.) tarlalarındaki yabancı otlan, yoğunluklarını, bulaşıklılık oranlarını ve mücadele zamanını belirlemek amacıyla 1997-2000 yıllarında yürütülmüştür. Survey, bölümlü örnekleme yöntemine göre ekiliş alanının %1'inde yapılmıştır. Çalışma sonucunda; birinci yıl 52, ikinci yılda ise 57 yabancı ot türünün fasulye tarlalarında bulunduğu, yine birinci yıl m2'de 43,74, ikinci yılda ise 31,98 adet yabancı ot yoğunluğu tespit edilmiştir. Yoğun ve yaygın olarak bulunan yabancı ot türlerinden; Hibiscus trionum L. (yabani bamya), Cynodon dactylon (L.) Pers. (köpek dişi ayrığı), Amaranthus retroflexus L. (kırmızı köklü tilki kuyruğu), Echinochloa crus-galli (L.) P.B. (darıcan), Solanum nigrum L. (köpek üzümü), Convolvulus arvensis L. (tarla sarmaşığı), Chenopodium album L. (sirken), Xanthium strumarium L. (domuz pıtrağı), Chondrilla juncea L. (akhindiba) ve Anethum graveolens L. (dereotu)'nun yabancı ot mücadelesine yön verecek türler olduğu kanısına varılmıştır. Kritik periyodu belirlemek amacı ile farklı zamanlarda yapılan yabancı ot mücadelesinin uygulandığı bu çalışmada ortaya çıkan sonuçlara göre; 1999 yılında m2 de 119,2 adet yabancı ot bulunan denemede, yabancı otlarla mücadelede kritik periyodun, çıkıştan sonraki 3-7. haftalar arası olduğu, 2000 yılında m2,de 42 adet yabancı ot bulunan denemede ise, 7- 8. haftalar arasında olduğu bulunmuştur. Dolayısıyla fasulyenin çıkışından itibaren, bu süreler dışında yapılan mücadelenin verim artışı açısından önemli etkisinin olmayacağı belirlenmiştir.

SUMMARY This study was conducted to determine the density, infestation rate and critical time for weed control on bean fields located in central Erzincan and the its districts Üzümlü, and Çayırlı during 1997-2000. Survey was performed on the basis of divided sample method in 1% of the planting areas. Total 52 and 57 weed species were determined in first and second year of the study, respectively. Average number of weeds in m2 was estimated as 43.74 in first year and 31.98 in second year. The weed species with higher infestation rate and density were found in this study as follows; Hibiscus trionwn L. (venice mallow), Cynodon dactylon (L.) Pers. (bermuda grass), Amaranthus retroflexusL. (redroot pigweed), Echinochloa crus-galli (L.) P.B. (barnyard grass), Solarium nigrum L. (black night shade), Convolvulus arvensis L. (field bindweed), Chenopodium album L. (green pigweed), Xanthium strumarium L. (hearleaf cocklebur), Chondrilla juncea L. (scelotonweed) and Anethum graveolens L. (dill) thus, these weed species are needed to be taken into the consideration for weed management programs. Based on the results of our weed management applications performed at different stage, in the years of 1999 and 2000, respectively, the critical periods were determined as 3-7 and 7-8 weeks after emergency in the fields with 1 19.2 and 42 weeds in m2. Hence, the results of the study suggest that the weed control program for the region may not be very effective as long as increase yield are not applied in these pre-determined criticial period after emergenc.