Öğretim elemanlarının örgütsel sosyalleşme ve örgütsel sessizlik düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğretim elemanlarının örgütsel sosyalleşme ve örgütsel sessizlik algılarını cinsiyet, akademik unvan, mesleki kıdem, bulundukları fakülte/yüksekokuldaki çalışma süreleri ve idari görev değişkenlerine göre incelemek ve öğretim elemanlarının örgütsel sosyalleşme ve örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu araştırma tekil ve ilişkisel tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini, Türkiye'de bulunan Spor Bilimleri Fakültesi ve Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında görev yapan 1605 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Bu evrenden uygun örnekleme yöntemiyle seçilen 410 öğretim elemanı araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmada veriler `Örgütsel Sosyalleşme Ölçeği`, `Örgütsel Sessizlik Ölçeği` ve araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` ile toplanmıştır. Araştırmada toplanan veriler SPSS 18 paket programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Verilerin analizinin ilk aşamasında tanımlayıcı istatistik yönteminden yararlanılarak katılımcıların demografik özelliklerine yönelik frekans ve yüzde dağılımları ile araştırmada kullanılan ölçeklerin ortalamaları çözümlenmiştir. Verilerin analizinde parametrik testlerden bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve anlamlı farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını görmek için Tukey testi kullanılmıştır. Çalışmada, normal dağılım göstermeyen verilerin çözümlenmesinde ise nonparametrik testlerden Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. Ayrıca, araştırmada kullanılan her iki ölçeğin birebir ilişkilerini temsil eden Pearson korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. İstatistik işlemlerde anlamlılık düzeyi p<0.05 ve p<0.01 olarak alınmıştır.Araştırma sonuçlarına göre, ölçeklerin toplam ve alt boyutlarına ait puan ortalamalarına bakıldığında, öğretim elemanlarının örgütsel sosyalleşmelerinin yüksek, örgütsel sessizliklerinin ise orta düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretim elemanlarının örgütsel sosyalleşme algıları akademik unvan, mesleki kıdem, bulundukları fakülte/yüksekokuldaki çalışma süreleri ve idari görev değişkenlerine göre, örgütsel sessizlik algıları ise akademik unvan, bulundukları fakülte/yüksekokuldaki çalışma süreleri ve idari görev değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar göstermektedir. Araştırma görevlilerinin mesleki yeterlilik ve dil-tarih boyutlarında örgütsel sosyalleşme algılarının doçent, yardımcı doçent, öğretim görevlisi ve okutmanlara göre daha düşük olduğu görülmektedir. Öğretim elamanlarının mesleki kıdemlerine ve bulundukları okuldaki çalışma sürelerine göre örgütsel sosyalleşme düzeyleri incelendiğinde, mesleki yeterlilik ve dil-tarih boyutlarında ve ölçek toplam puanında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Örgütsel sessizlik düzeylerine ilişkin okul ortamı ve sessizliğin kaynağı boyutunda, en fazla okutmanların, en az ise profesörlerin sessiz kaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretim elemanlarının bulundukları okuldaki çalışma sürelerine göre örgütsel sessizlik düzeyleri incelendiğinde, yönetici boyutunda ve ölçek toplam puanında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. İdari görevi bulunan öğretim elemanlarının, idari görevi bulunmayan öğretim elemanlarına göre örgütsel sosyalleşme düzeyleri yüksek, örgütsel sessizlik düzeyleri ise düşük bulunmuştur. Son olarak, öğretim elemanlarının örgütsel sosyalleşme ve örgütsel sessizlik düzeyleri arasında negatif yönlü orta düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

The purpose of this study was to examine academics' perceptions of organizational socialization and organizational silence with regard to the variables of sex, academic title, professional seniority, the time span spent in that particular faculty/school and administrative function, and to reveal the relationship between academics' levels of organizational socialization and organizational silence.Single and relational screening model was applied in this descriptive study. The population of this study was 1605 academics working at Faculties of Sport Sciences and Schools of Physical Education and Sports in Turkey. In this study, convenience sampling was applied, and of these 1605, the sample included 410 academics. Data were collected through `Organizational Socialization Scale`, `Organizational Silence Scale` and a `Personal Information Form` prepared by the researcher. SPSS 18 package program was used to analyze data. In the first stage, frequency and percentage distributions of participants' demographic characteristics, and means of scales used in this study were analyzed through descriptive statistics. Unpaired t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) were applied in data analysis, and also Tukey was used in order to reveal the groups leading significant differences. In this study, the Kruskal-Wallis test was applied to analyze non-normally distributed data. Moreover, the Pearson correlation coefficient was used to find out the relationship between each scale. The level of significance was determined as p<0,05 and p<0,001.According to the results of this study, when total and sub-dimensions scores of scales were analyzed, academics' organizational socialization was observed high, and academics' organizational silence was low. Academics' perceptions of organizational socialization differed significantly with regard to the variables of academic title, professional seniority, the time span spent in that particular faculty/school and administrative function; furthermore, academics' perceptions of organizational silence differed significantly with regard to the variables of academic title, the time span spent in that particular faculty/school and administrative function. At sub-dimensions of professional competency and language-history, research assistants' perceptions of organizational socialization were lower than associate professors', assistant professors', teaching assistants' and lecturers'. When organizational socialization was examined regarding professional seniority and the time span spent in that particular faculty/school, there were statistically significant differences between total point, sub-dimensions of professional competency and language-history. At dimensions of school environment and the source of silence regarding levels of organizational silence, lecturers were the most silent group and professors are the least silent group. When academics' levels of organizational silence were examined regarding the time span spent in that particular faculty/school, there were statistically significant differences between total point and administrative function. Participants in administrative position showed high levels of organizational socialization and low levels of organizational silence. Consequently, the study reveals a negatively oriented relationship between academics' levels of organizational socialization and organizational silence.