Bitki koruma ilaçlarının çevreye etkisinin nükleer yöntemlerle araştırılması

Abstract

113 ÖZET Doktora Tezi ÎİTKİ KORUMA İLAÇLARININ ÇEÎİEYE ETKİSİNİN NÜKLEER YÖNTEMLERLE ARAŞTIRILMASI Kıymet GÖZEK Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı Danışman ;î)oç. Dr. Yüksel SÂRIKAYA 1987, Sayfa: 97 Jüri : Prof »Dr. Akif KANSU Doç. Dr - Mel ike KABASAKALCA i Doç. Dr. Yüksel SARÎKAYA Toprak altı zararlılarını yok etmek için kullanılan bitki ko ruma ilâçlarının insan sağlığına ve ekosisteme zarar verdikleri, son yıllarda yapılan çalışmalarla tesbit edilmiştir. Ayııca kimyasal mad delerin bitki ve toprak çevresindeki' dağılımı, dönüşümü veya kalıntı sı ile ilgili kısa süreli laboratuvar deney sonuçlarının kantitatif olarak çevre şartlarına aktarılmasının doğru olmadığı bilinmektedir. Bu nedenle ` 1969 yılında tahta.kutular toprakla doldurularak açık ha va şartlarında iki deneme `kurulmuş ve Aldrin-&C ile ilaçlânaıştır. 1975 yılında deneme kutusunun birinde kendiliğinden söğüt fidanı ve 1982 yılında örnek alındığı sıralarda her iki kutunun yüzeyinde yosun yetişmiştir. Araştırmanın bu bölümünde, her iki kutunun farklı derinlikle rinden alınan toprak,, yüzeyden alınan yosun örnekleri ve söğüt fida- nındaki ekstrakte edilebilir ve bağlı kalıntılar, ekstraksiyon. rad- yoincetabaka kromatografi ve kuru yakaa teknikleri uygulanarak tayin edilmiştir. Radyoaktivite ölçümleri sıvı sintilasyon sayıcısında ya pılmıştır. Pratiğe uygun olarak yapılan bu çalışma göstermiştir ki. bir kerelik aldrin- x4C uygulanmasından 13 yıl sonra bile toprakta ve üze rinde yetişen bitkilerde radyoaktif kalıntı tesbit edilebilmektedir. kalıntı 5 çevre kirliliği f bitki koru ma ilâçları, izotop izleme tekniği.

iv ABSTRACT i PhD Thesis RESEARCH ON THE BEHâ¥IOUR OF THE PESTICIDE IN THE ENVIRONMENT BY NUCLEAR TECHNIQUES Kxymet GÖZEK Ankara University Graduate School of -Natural and Applied Sciences Department of Chemistry Supervisor:.Assoc. Prof.Dr..Yüksel ŞAHİKAYA 1987, Page: 97 Jury : Prof, Dr. Akif K&NSU Assoc. Prof. Dr. Melike KABASAKALO?LÜ Assoc, Prof. Dr. Yüksel SARIKAYA' In recent years, studies have shown that, pesticides used for pests were harmful to human health and ecosystem. In addition, it is... known that, it will be wrong, if the results of experiments, obtained in short period of laboratory studies related with behaviour, conversion and. residue of chemicals in plants and soil, are applied quantitatively to the environment. For this reason, in 1969, under outdoor conditions, two wooden test boxes were filled with soil and Aldrin- lkC has been applied. In- 1975, a willow bush has grown in. one of the. test boxes, and during sampling in 1982, the surface of each box was covered with moss, In this part of the research, extractable and bound residues on willow bush, moss samples', and soil taken froas different, depth, of the two boxes, were determined by extraction, radiothinlayer chromatography and dry combustion techniques. Radioactivity was measured by using liquid scintillation counter. This study, that was realized as in practice, has shown, even it.was applied only once, after 13 years, radioactive residue of Aldrin-1!}C can be determined in soil, and plants growing on it. KEY WORDS: Aldrin- C, residue, environmental pollution, pesticides, isotope tracer techniques.