Ekstrakte edilen kömürlerin tutuşma sıcaklıklarının belirlenmesi ve gözenekli yapısının gaz adsorpsiyonu ile incelenmesi

Abstract

Xll ÖZET Yüksek Lisans Tezi EKSTRAKTE EDİLEN KÖMÜRLERİN TUTUŞMA SICAKLIKLARININ BELİRLENMESİ VE GÖZENEKLİ YAPISININ GAZ ADSORPSÎYONU ÎLE İNCELENMESİ Zarife CANEL Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Kimya Anabilim Dalı Danışman : Doç. Dr.Yüksel SARIKAYA 1988, Sayfa :. 75 Jüri : Doç. Dr. Yüksel SARIKAYA Prof.Dr. Saadet ÜNERt Prof.Dr.Melüce KABASAKALOeLU Bir alev kömürü ile bu kömürün kritik altı ve kri tik üstü koşullarda toluen ile ekstraksiyonundan elde edilen kokların tutuşma sıcaklıkları ve yüzey özellikleri incelen miştir. Deneylerde örnek olarak orijinal kömürün yanında, bu kömürün 308°C, 355°C, ^00°C ve 455°C sabit sıcaklıklarda to- luenle ekstraksiyonu sonucu elde edilen koklar ile; kömürün 2,5°C/dak. hızla 368°C, 410°C ve 550°C son sıcaklıklara ka dar ısıtılması esnasında toluenle ekstraksiyonundan elde edilen koklar kullanılmıştır. Orijinal kömür ve ekstraksiyon koklarının tutuşma sıcaklıkları belirlenmiştir. Ekstraksiyon koklarının tutuş ma sıcaklıklarının orijinal kömürünkünden oldukça küçük ol duğu saptanmıştır.IV Tutuşma sıcaklığı ile gözenekli yapı arasındaki ilişkiyi belirlemek için, bütün örneklerde -7 8 C, O C, 25°C, 50°C ve 75°C sıcaklıklarda C02; -196°C sıcaklıkta N~ adsorpsiyonu deneyleri yapılmıştır. Adsorpsiyon izo termlerine Dubinin Hacim Dolma Kuramı uygulanmıştır. Dubinin doğrularının kaymalarından her bir adsorplayıcınm mikrogözenek hacimleri belirlenmiş; eğimlerinden ise adsorp layıcınm gözenek açıklığı hakkında bilgi edinilmiştir. Kul lanılan örneklerin özgül yüzey alanları arttıkça tutuşma sıcaklığının düştüğü saptanmıştır. ANAHTAR KELÎMELER : Ekstraksiyon, tutuşma sıcaklığı, adsorp siyon, yüzey alanı, gözenek hacmi.

ABSTRACT Masters Thesis THE DETERMINATION OF IGNITION TEMPERATURES OF THE EXTRACTED COAL'S AND THE INVESTIGATION OF THEIR POROUS STRUCTURES BY :;.! THE GAS ADSORPTION METHOD Zarife CANEL Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences -.`?.-. Department of. Chemistry Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Yüksel SARIKAYA 1988, Page : 75 Jury : Assoc. Prof.Dr. Yüksel SARIKAYA Prof.Dr. Saadet ÜNERÎ Prof.Dr. Melike KABASAKALOÖLU In this study the ignition temperatures and the surface structure of a bituminous coal and the cokes obtained by the sub-critical and the super-critical extraction of the coal with toluene were evaluated. In these experiments the cokes obtained via extraction of the coal with toluene at constant temperatures of 308 C, 355 C, 4-00 C and 455 C were studied. The cokes obtained by the extraction of the coal when it was heated to the final temperatures of 368°C, M-10 C and 550 C with a heating rate of 2.5 C/min. were also studied in addition to the original coal. The ignition temperatures of the extraction cokes were found to be lower than those of the original coal.VI All samples were subjected to C02 adsorption process at -78°C, 0°C, 25°C, 50°C and 75°C while N2 adsorption experiments were carried out at -196 C in order to determine the relation between the ignition temperature and porous structure. The adsorption isotherms were treated with Dubinin volume filling concept. The. micro pore volumes of the adsorbents and their pore openings.were obtained from the intercepts and slopes of the Dubinin plots respectively. The ignition temperatures of the samples used were found to decrease as their specific surface areas increased. KEY WORDS t Extraction, ignition temperature, adsorption, surface area, pore volume.