Çeşitli dozlarda gamma ışınının çavdar (secale cereale L.) tohumunun çimlenmesine ve kök ucu mitoz kromozomlarına etkisi

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi ÇEŞİTLİ DOZLARDA GAMMA IŞINININ ÇAVDAR (SECALE CEREALE L.) TOHUMUNUN ÇİMLENMESİNE VE KÖK UCU MlTOZ KROMOZOMLARINA. ETKİSİ Çiğdem SAVAŞKAN Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Anabilim Dalı Danışman:Yard. Doç. Dr. Cihat TOKER 1988, Sayfa: 25 Jüri: Prof.Dr. Sahabettin ELÇt Doç. Dr. Ahmet KADDCIRAN Yrd. Doç. Dr. Cihat TOKER Gamma radyasyonu mutasyon çalışmaları gibi biyolojik amaçlı pekçok araştırmada kullanılmaktadır. Bu çalışmada 5, 10, 15 ve 20 krad'lık gamma radyasyonunun çavdar (Secale cereale L.) tohumları nın çimlenmesi ve mi toz kromozomlarına etkisi incelenmiştir. Radyasyon dozlarının çimlenmeye etkisi görülmemiştir. Çimle nen tohumlardaki bölünen hücre adedi (mitoz frekansı) doz arttıkça azalmıştır. Bunun sonucu olarak fide boyu ve kök uzunluğu giderek azalmıştır. Mitoz kromozomlarında dozlarla artan sapnalar (kırık, disentrik kromozom, halka kromozom) görülmüştür. ANAHTAR KELİMELER: Gamma radyasyon, çavdar tohumu çimlenmesi, mitoz kromozom sapmaları.

ABSTRACT Masters Thesis THE EFFECTS OF VARIOUS DOSES OF GAMMA IRRADIATION ON THE SEED GERMINATION AND ROOT TIPS CHROMOSOMES OF RYE (SECALE CEREALE L. ) Çiğdem SAVAŞKAN Ankara University Graduate School of Natural and Aplied Sciences Department of Biology Supervisor: Aslst. Prof. Dr. Cihat TOKER 1988, Page: 25 Jury : Prof.Dr. Sahabettin ELÇt Assoc. Prof.Dr. Ahmet KADIKIRAN Asist. Prof.Dr. Cihat TOKER Gamma radiation have been used many biological researches such as mutation. In this research the effects of ganma irradiation which was used 5, 10, 15 and 20 krad doses, on the seed germination and mitosis chromosomes of rye have been investigated. There were no effects of the doses on the seed germination. But the number of dividing cells (mitotic frequency) have been decreased with increasing doses. The results s'nowed clearly the seedling height and roots length were affected by Î -irradi ation and, as the dose was increased. Increased doses have been caused many aberrations (breakages, dicentric chromosomes, ring chromosomes) on the mitosis chromosomes. KEY WORDS : Gamma irradiation, rye germination, mitotis chromosome aberrations.