Bitkilerde ortaya çıkan demir noksanlığı ile bitkilerin aktif demir ve toplam demir kapsamları arasındaki ilişkiler

Abstract

iii ÖZET Yüksek Lisans Tezi BİTKİLERDE ORTAYA ÇIKAN DEMİR NOKSANLI?I İLE BİTKİLERİN AKTİF DEMİR VE TOPLAM DEMİR KAPSAMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER Alper BEŞİRO?LU Ankara üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabilim Dalı Bu çalışmada bitki bünyesindeki demiri belirlemede kullanılan toplam demirin iyi bir değerlendirme yolu olmayışı ve bitkilerdeki aktif demir olarak kabul edilen Fe +nm bu amaçla değerlendirmelerde kullanılmasının önemi araştırılmıştır. Ayrıca bitkilerde ortaya çıkan demir noksanlığı ile bitkilerin aktif demir ve toplam demir kapsamları arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Denemede orta kireçli Kahverengi Büyük Toprak Grubuna ait toprakta, sera koşullarında yetiştirilen Harosoy L2 (Fe-etkin) soya çeşidi ile WF 9 (Fe-etkin) ve ysl (Fe-et.kın olmayan) mısır çeşidi bitkilere artan miktarda demirli gübreleme yapılmıştır. Yapılan gübrelemenin etkisi ile değişik düzeylerde kloroz meydana getirilerek ortaya çıkan demir noksanlığı ile bitkilerin aktif demir ve toplam demir kapsamları karşılaşt ırılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre toplam demir içeriği kimi zaman bitkilerin demir kapsamının yanlış bir göstergesi isede, yine tercih edilebilir bir yöntem niteliğini taşıdığı gözlenmiştir. Bunun yanında bitkilerdeki aktif demiri belirlemek için geliştirilen o-phenantroline ve İN HC1 methodları da demir klorozu gözlenen bitkilerle yeşil bitkiler arasındaki aktif demir noksanlığından dolayı meydana gelen farklılıkları daha iyi açıklamaktadır. Fe-etkin olan Harosoy L2 soya bitkisiile WF 9 mısır bitkilerine yapılan Fe gübrelemesi sonucu saksı lardan elde edilen kuru madde miktarları ile bu bitkilerin o-phenan troline ve İN HC1 yöntemleriyle aktif Fe ve total Fe kapsamları arasında yapılan regrasyon analizleri sonucu ilişkiler önemsiz bulunurken Fe- etkin olmayan ysl mısır bitkisinde ilişkiler Önemli bulunmuştur. ANAHTAR KELİMELER: Aktif demir, toplam demir, demir analizleri,. demir klorozu, o-phenantroline.

iv ABSTRACT Masters Thesis THE RELATIONSHIPS BETWEEN IRON DEFICIENCY AND ACTIVE AND TOTAL IRON CONTENTS IN PLANTS Alper B2ŞİR0?LU Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Soil Science Supervisor : ?rof.Tr.Ferhen EATİPOÖLU 1988, 5i Pages jury : Prof.Dr.Ferhan HATÎPO?LU Prof.Dr.A.Raşhid BROHİ Prof. Dr. Mehmet AKTAŞ Since total iron content is not a good means ef determining iron status of plants, significance of use of Fe content, which have been considered as active iron in plants was studied. In addition the relationship beet- ween iron deficiency and active and total iron contents of plants were investigated. Several doBes of iron fertilizers were applied on Karosoy L2 (Pe-efficient) soybean and WF 9 (Fe-effici- ent) and ysı (Fe-inefficient) corn cultivars grown in a moderately lime containing soil, which belongs to the Brown Great Soil Group, under greenhouse conditions. Acti ve and total iron contents in plants were compared, which were rarely different from the fertilazation and different levels of chlorosis. The results showed that although total iron con tent in plants may often be erroneous it ney be s proper* indicatur. However, o-phenanthroline and İN HC1 acit met hods developped for determining active iron content in plants gave a better 'understanding in the differences of iron chlorosis in fresh plants. KEY TORDS : Active iron, total iron, iron analysis, iron chlorosis, o-phenanthroline.