Ülkemiz karayollarında karşılaşılan morfolojik sorunlar ve peyzaj mimarlığı açısından alınacak önlemler

Abstract

Bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de karayolu yapımı hızla sürmektedir. Dünya nüfusunun artması ve teknolojik gelişme toplum yapısında ekonomik, sosyal değişmelere neden olarak büyük kentleri ve metropolleri birbirine bağlayan karayollarının önemini artırmıştır, ülkemizde de son yıllarda endüstriyel ve teknik gelişmelere bağlı olarak motorlu taşıt miktarındaki artışın diğer ulaşım araçlarına göre daha fasla olması, yüksek standartlı yol yapımına geçilmesi karayollarını ön plana çıkartmaktadır.iv Türkiye'nin engebeli morfolojik yapısı, karayolu yapımında kazı ve dolgu şevlerinin yapımını zorunlu kılmaktadır. Sahip oldukları eğim, bitki örtüsünün yol yapımı sırasında kaldırılmış olması ve çeşitli ekolojik nedenlerle -şevlerde toprak hareketleri sık sık görülmektedir. Karayollarının işler durumda tutulabilmesi için bu hareketlerin durdurulması zorunludur. Karayolu yapımında güzergah seçimi, yolun proje hızı, yol geometrik standardları gibi mühendislik çalışmalarının yanısıra karayolunun doğal çevreyle bütünleştirilmesi, yol yapımı sırasında ortaya çıkan kazı ve dolgu şevlerinin onarılması da önemli bir sorundur. Tarım kültürünün yapıldığı kırsal alanlardan, dağlık orman arazilerinden, doğal peyzaj içerisinden geçen karayollarının neden olduğu şevlerin yol açtığı görsel ve fiziksel rahatsızlıkların yapısal ve bitkisel malzemelerle onarılması mutlak zorunlu bir gereksinimdir. Şevlerde stabilizasyon amacı ile yapılacak çalışmalar başlangıçta pahalıdır. Buna karsın bitkisel, yapısal veya kombine sistemlerle yapılacak stabilizasyon çalışmalarının özellikle erozyon ve heyelanlar nedeniyle can ve mal kayıplarının görüldüğü ülkemiz koşullarında asla ihmal edilmemesi gerekmektedir. ANAHTAR KELİMELER: Karayolu, morfoloji, stabilizasyon.

As it is in whole the world in our country too the highway consruction is rapidly continuing. Increase in world population and technological development caused economical, social changes in the structure of the society and increased the importance of highways which connect the big cities and metropolitans to each other. In our country too the fact that the increase in the amount of motor vehicles is greater than the other transportation vehicles depending on the fact that in recent years there occuredvi industrial and technical development, and the beginning of high standart highway construction put the highways in the front line. Undulating morphological structure of Turkey makes the construction of excavations and filling slopes necessary at the consruction of the highways. Because of gradient they have, because of lifting- of the vegetation cover during road consruction and because of various ecological reasons earth movements are seen very often. In order to keep highways in function these movements must be stopped. Together with the selection of passag-e, quickness of project, road geometrical standarts and similar engineering studies, the integration of the highway with natural environment, the repairment of excavations and filling slopes rising- during the road consruction is an important problem. The repairment of visual and physical discomforts caused by slopes because of the highways passing through countryside fields in which the agricultural culture is executed, mountainside forest areas, natural landscape, must be done using structural and vegetal materials. In the beginning- the studies which will be done with the purpose of stabilization are expensive. In spite of this fact it is necessary not to neglect ever the stabilization studies which will be done with veg-etal, structural or combined systems especially in the conditions of our country where life and material looses are seen because of erosions and landslides. KEY WORDS: Highway, morphology, stabilization.