Ankara ilinde korungalarda zarar yapan bembecia scopigera (scopoli) (lepidoptera: sesiidae)`nın biyo-ekolojisi ve mücadelesi

Abstract

iii ÖZET Doktora Tezi ANKARA İLİNDE KORUNGALARDA ZARAR YAPAN BKMBECİA SCOPJGERA (SCQPOLI) (LEPIDOPTERA: SESIIDAE) '.NIN BÎYO-ÖKOLOJİSÎ VE MÜCADELESİ Ali TAMER Ankara üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Danışman: Prof.Dr.Mustafa ÖZER 1988, Sayfa: 12 8 Jüri: Prof.Dr. Mustafa ÖZER Prof.Dr. Baha tt in KOVANCI Prof.Dr. Ali DEMÎRSOY Bu çalışmada Ankara ilinde Beıhhecia scopigera (Scopoli) *nın biyo-ökolojisi ile mücadelesi araştırılmış tır. 1, 2 ve 3 yıllık bulaşık korungalıklarda çeşitli me- todlarla ergin çıkışı ve uçuş süresi saptanmıştır. Doğa ve laboratuvar koşullarında ergin ömrü, dişinin yumurtla ma özellikleri incelenmiştir. Dişi bireylerin yaşama sü resinin erkeklere oranla daha uzun olduğu, yumurta açılım süresinin sıcaklığa bağlı olarak değiştiği saptanmıştır. Tarlada yapılan çalışmalarda larvanın sıcaklığın düşmesiyle (8.3-11.3 C) kışlamaya girdiği, sıcaklığın artmasıyla (12.3-18.3°C) birlikte tekrar beslenme faaliyetine başla dığı tespit edilmiştir. Laboratuvarda yapılan çalışmada larvanın kışlamasının zorunlu olmadığı bulunmuştur. Bir kökte 1-17 larvanın olduğu ve bunların da kökün 1-12 cm derinliklerinde yeraldığı belirlenmiştir. Çeşitli evreler de kışlayan larvalar yapay besin ortamında yetiştirilerek pupa, ergin elde edilmiştir. 1, 2 ve 3 yıllık bulaşık ko rungalıklarda zararlının biyolojik evreleri incelenmiş ve kök kalınlığı ile döl süresi arasında bir ilişkinin olup olmadığı araştırılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucu zararlının yaklaşık olarak yılda 1 döl verdiği ve yalnızca korungada beslendiği saptanmıştır. Zararlının korungayıiv birinci yxldan itibaren bulaştırıp, bitki ömrünü kısalttığı ve erken söküme neden olduğu belirlenmiştir. Tarlada sürdü rülen çalışmalarda 2 larva paraziti elde edilmiştir. Müca deleye yönelik çalışmalarda kimyasal mücadelenin gerekli olduğu ve gregar parazit olan Bracon crocatus^n ileride üzerinde durulursa biyolojik mücadelede yararlanılabileceği görüşüne varılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Bembecia scopigera (Scopoli) (Lep: Sesiidae), korunga (Onobrxjchis sativa Lam.), morfoloji, biyo-ökoloji, mücadele

ABSTRACT PhD Thesis BIO -ECOLOGY AND CONTROL OF BEMBECJA SCOPIGERA (SCOPOLI) (LEPIDOPTERA: SESIIDAE) THAT DAMAGES SAINFOIN IN ANKARA PROVINCE Ali TAMER Ankara University Graduate. School of Natural and Applied Sciences Department of Plant Protection Supervisor: Prof.Dr. Mustafa ÖZER 1988, page: 128 Jury: Prof.Dr. Mustafa ÖZER Prof.Dr.Bahattin KOVANCI Prof.Dr. Ali DEMİRSOY In this study, bio-ecology and control of Bembecia scopigera (Scopoli) were studied. Adult emergence and flying period were determined by various methods in 1, 2 and 3- year-old infested sainfoin fields. Adult life and egg laying properties of the females were studied in field and laboratory conditions. The life length of the females was found longer than males and determined that the egg hatching period varies according to the temperature. In field conditions, the larvae began to overwinter at the temperature 8.3-11.3 C and began to feed at 12.3-18.3°C. In laboratory, it was found, that the larvae were not necessarily to overwinter. The number of the larvae in one root were 1-17, and they were found to locate at' the 1st to 12th cm of the root. Larvae overwintered at various instars were reared in artificial diet and, pupae and adults were obtained. Biological stages of the pest were investigated in 1, 2 and 3 -year-old infested sainfoin fields, and researched for the relation between the root thickness of the plants and the duration of the generation. It was found out that the pest had one generation in a year and the sainfoin was mostly the only host for it. The pest infested- the plants by the first yearVI and it caused the life length to be reduced and early pulling up the plants. In field studies, two larval parasites were determined. Chemical control of the pest was found necessarily to be done and its gregar parasite, Bra con crocatus, was found to be a potential for its biological control in the future. KEY WORDS: Bembecia scopigera (Scopoli) (Lep: Sesidae), Sainfoin (Onobrychis sativa Lam.), morphology, bio-ecology and control of the pest.