Samsun ilinde mısırlarda görülen fungal hastalıklar ve yayılışları

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi SAMSUN İLİNDE MISIRLARDA GÖRÜLM FUNGAL HASTALIKLAR VE YAYILIŞLARI Gürsel HATAT Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Şalin MADEN 1988, Sayfa: 65 Juri: Prof.Dr. Abdullah GÜRCAN Prof.Dr.Haluk SORAN Doç. Dr. Salih MADEN Samsun ili ve ilçelerinde yetiştirilmekte olan mısırlarda görülen fungal hastalık etmenlerini tespit etmek amacıyla 1987 yılı Temmuz -Ekim aylarında yapılan sürvleyler sonucunda, en yaygın hastalığın Mısır Yaprak Yanıklığı etmeni Helminthosporium turcicum olduğu saptanmıştır. İlde % 95 oranında yaygın olarak bulunan hastalık daha çok püskül döneminden sonra zararla olmaktadır. % 4-2 oranında yayılma gösteren Curvularia Yaprak Lekesine C.lunata ve C. inaequalis türleri neden olmaktadır. Bir diğer yaprak lekesi etmeni H.carbonum'un % 8.5 oranında yaygın olduğu tespit edilmiştir. İç kesimdeki Havza, Kavak, Ladik ve Vezirköprü ilçelerinde daha yoğun olarak görülen Mısır Pası etmeni Puccinia sorghi ise % 8.4 oranında bulaşıktır. Tüm ilçeler de incelenen tarlaların hemen hepsinde görülen Mısır Kastığının (Ustilago maydis ) yayılış oranı % 14 olarak bulunmuştur. Ayrıca Terme ve Çarşamba ilçelerinde birer tarlada Mısır Baş Rastığı etmeni Spaacelotfaeca reiliana ile bulaşık birkaç bitki görülmüştür.Mısırlarda Fussarium türlerinin neden olduğu sap çürüklüğüne özellikle sahil kesimindeki ilçelerde düşük oranda rastlanmıştır. Sap örneklerinden çoğunlukla F-moniliforme ve F.graminearum, birer örnekten de F.oxysporum ve F.semitectum izole edilmiştir. Ayrıca çürüklük görülen koçanlardan elde edilen tohum örneklerinden değişik oranlarda olmak üzere F.moniliforme, F. graminearum, F.oxysporum, F.culmorum, Alternarıa spp., Cladosporium sp., Pencillium spp., Epicoccum sp. ve Aspergillua spp., izole edilmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Mısır, mısırlarda görülen fungal hastalık etmenleri.

III ABSTRACT Masters Thesis FUNGAL DISEASES OF CORN AND THEIR INCIDENCE IN SAMSUN Gürsel HATAT Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Plant Protection Supervisor : Assoc. Prof.Dr. Salih MADEN 1988, Page : 65 Jury ; Prof.Dr. Abdullah G'ÜRCAN Prof.Dr. Haluk SORAN Assoc. Prof.Dr. Salih MADEN As a result of the surveys performed in July-October 1987 in order to determine the fungi causing diseases on corn plants in Samsun, it was found that the most common disease was _Northern Leaf Blight caused by Helmint- hosporium turcicum. The incidence of the disease was 95 % and it was observed to be more severe after silking. An other disease caused severe infection at the same period was Curvularia Leaf Spot. The incidence of the disease was 42 % end caused by C.lunata and C.inaequalis.Helminthosporim carbonum the causal agent of the Helminthosporium Le- af Spot had an incidence of 8,3 % The Common Rust of corn (Puecinia sorghi ) was move severe in Kavak, Ladik, Havza and Vezirköprü towns which were at the inner part and its incidence was 8.4 %. Corn Smut (Ustilago maydis) was found in almost all of the fields investigated, of all towns and the incidence of this disease was calculated as 14 %. At two fields one of which is in Terme and the other in Çarşamba, a few plants infected with Head Smut fungus, Sphacelotheca reiliana, was also determined. Stalk rot diseases caused by Fusarium species was especially found at the coastal region but their incidence was very low. The most isolated fungi were F.moniliforme and F.graminearum. Also F.oxysporum and F.semitectum was isolated from two samples. In addition, F.moniliforme F. graminearum, F.oxysporum, F.culmorum, Alternaria spp., Cladosporium sp., Pencillium spp., Epicoccum sp. and Aspergillus spp., were İsolated at different rates from the infested grains obtained from the rotted ears. KEY WORDS : Zea mays, fungal diseases of corn.