Amasya tarihsel kent peyzajının korunması ve Karadeniz bölgesi turizmi açısından değerlendirilmesi imkanları üzerine bir araştırma

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi AMASYA TARİHSEL KENT PEYZAJININ KORUNMASI VE KARADENİ.Z BÖLGESİ TURİZMİ AÇISINDAN DE?ERLENDİRİLMESİ İMKANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Nevin HALEPLİO?LU Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Danışman: Doç. Dr. Nur SÖZEN 1988, Sayfa: 260 JÜRİ: Doç. Dr. N.SÖZEN Doç. Dr. İ.V.ALPTEKİN Doç. Dr. M.BAŞAL Bir toplumun kültürel geleceğini sağlaması geçmiş kültürlere gösterdiği duyarlılığa bağlıdır. Geçmiş kültür lerin örneklerini bünyesinde toplayan tarihî kentlerin ko runması gereklidir, ülkemizin her yöresinde kendilerine has karakterleri ile karşımıza çıkan tarihi kentlerden bi ri de Amasya'dır. Bu nedenle, çeşitli olumsuz faktörlere ragmen ayakta kalabilmiş Amasya tarihsel kent peyzajı çağdaş koruma anlaşıyı içinde koruma ve kullanım bağdaştırılarak değerlendirilmeli ve korunmalıdır. Diğer taraftan, ülkemizin ekonomik kalkınmasında turizm sektörü ve bu sektör içinde de Karadeniz Bölgesi giderek ağırlık kazanmaktadır. Doğal ve kültürel delerle rimiz ise turizm için bir çekim noktası oluşturmaktadır. iiiIV Koruma için tarihi dokuyu yaşatacak bir kullanımın ve ekomonik girdinin gerekli olduğu düşüncesiyle Amasya tarihsel kent peyzajının Karadeniz Bölgesi turizmi içinde değerlendirilmesi imkânları araştırılmıştır. Amasya gerek bünyesindeki gerekse yakın ve uzak çevresindeki turizm değerleri ile Karadeniz Bölgesi turiz mi içinde değerlendirilebilecek, özellikle uogu Karadeniz ve Doğu Anadolu tur güzergahları içinde yer alabilecek ni teliktedir. Amasya'nın ilginç bir karakter ortaya koyan Yalıboyu evleri de turizm potansiyeli içinde konaklama me kânları olarak değerlendirilebilir. Koruma ve kullanımın bağdaştırılarak dokunun eski işlevini sürdürebilmesi, ya da uyumlu yeni işlevler üstle nebilmesi tarihi çevrenin gerek turizme gerekse çevre hal kına hizmet verebilmesi için yasal, ekonomik ve teknik yar dım ile uygun çevre düzenlemeleri şarttır. Bu konuda örnek vermek amacıyla Yalıboyu evlerini de içine alan bir kent sel sit için çeşitli öneriler getirilmiştir. Tarihi dokunun kullanıma açılarak değerlendiril mesi, özellikle turizm içinde hizmet vermesi hem Amasya'ya hem de ülkeye sosyo-ekonomik katkılar sağlayacaktır ve yö re için kalkınmayı teşvik eden bir faktör olacaktır. ANAHTAR KELİMELER: Amasya, Tarihsel Kent Peyzajı, Koruma, Koruma ve Turizm.

ABSTRACT Masters Thesis A RESEARCH ON CONSERVATION HISTORICAL LANDSCAPE OF AMASYA AND EVALUATION POSSUBILITIES WITHIN THE TOURISM POTENTIAL OF BLACK SEA REGION Nevin HALEPLİO?LU Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Landscape Architecture Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Nur SÖZEN 1988, Page: 260 JURY: Assoc. Prof.Dr. N.SÖZEN Assoc. Prof.Dr. İ.V.ALPTEKÎN Assoc. Prof.Dr. M. BASAL Cultural future of a society depends on its sen sible approaches to the past cultures. The historical towns having the unique examples of previous cultures must be protectet against several uses that lead to destruction and lass of such valvues. One of the historical towns with outstanding unique features in Turkey is Amasya. Historical landscape of Amasya that still stands very much alive in spite of various nega tive influences must be protected and evaluated with a modern approach of conservation. vVI On the other hand, tourism as a sector and the place of Black Sea Region in tourism activities have been gaining more and more importance in the economic development process of Turkey. And obviously our natural and cultural values are the main attractions and resources for tourism. In order to be able to protect the historical features and cultural heritage from the unwanted influences, economical inputs are necessary tools. In this study, this idea is considered as the main solution to the problem. And accordingly evaluating the potential of Amasya historical townscape within the tourism activities of Black Sea region has been searched. Amasya with its close and distant touristic values worth considering within Bleck Sea Region and East Anatolia tour routes. Coast line houses (Yalıboyu evleri) situated along Yeşilırmak River with their unique and very special features can beused to meet the demand of tourists for accomodation and can make a great contribution to tourism potential of the region. Protection combined with use, instead of a dull understanding of conservation, can support continuation of the ancient and traditional uses. To gain new functions to meet the actual requiriments in order to serve both tourism and local people, it is essential to provide legal, economical and technical aids together with pleasant landscaping works. In order to give an example the historical site including `Yalıboyu Evleri`, various proposals developed and suggestions have been made as the result of this.study. Evaluating the historical features of the town for the use of tourism, can make significant contribution both for Amasya and Turkey from socio-economic point of view and can also be an important factor promoting development of the region. KEY WORDS: Amasya, Historical Townscape, Conservation, Conservation and Tourism