Ankara kenti yol ağaçlarının sorunları ve peyzaj mimarlığı açısından alınması gerekli önlemler

Abstract

Kentlerin insan sağlığı açısından yaşanabilir mekanlar olarak belirmesinde yeşil alanların ve onların dominant elemanları olan ağaçların önemi büyüktür. Ağaçların insanlara en yakın ve yararlı olduğu yerler ise yol boylarıdır. Bu nedenle yol ağaçları kentsel mekanın vazgeçilmez elemanlarıdır. Ankara kenti ülkemizin yol ağaçlamaları açısından öncü kentlerinden biridir. Ancak kentsel alan, ağaçlar için uygun bir yaşama ortamı ol maktan giderek uzaklaşmaktadır. Yapılanmış çevre ve insan faaliyetlerinin oluşturduğu yoğun çevre baskıları, var olan ağaçların sağlıklarını yitirmesine neden olmakta dır, öte yandan hu çevre baskıları, ve ağaçların gereksinimleri dikkate alınmaksızın sürdürülen yeni dikimler ise başarısız ve etkisiz kalmaktadır. Sonuçta ağaçlar kendilerinden beklenen işlevleri yerine getirememektedir. Bu tez çalışmasında öncelikle var olan ağaçların sorunları ve yeni yol ağaçlamalarında başarısızlığa ne den olan etmenler araştırılmıştır. Daha sonra yol ağaç lamasının temel ilkeleri ve uygulama olanakları doğrultusunda çözüm önerileri getirilmiştir. Kent mekanının ve onun en önemli belirleyicisi olan yolların planlanmasında, doğal çevre sistemi ile insan gereksinimleri arasında karşılıklı olumlu bir etkileşimin oluşturulabilmesi yol ağaçları ile sağlanabilir. Bu açıdan yeni yol ağaçlamalarında başarıya ulaşa bilmek için planlama, uygulama, bakım ve onarım çalışmalarının bilimsel ve teknik yönden belirli ilkeler doğrultusunda sürdürülmesi gereklidir. Bu nedenle, kent yolları planlama çalışmalarının her aşamasında görevli meslek disiplinleri arasında peyzaj plancısı da yer almalı ve meslekler arası işbirliği sağlanmalıdır. öte yandan bu tez çalışmasında, toplum yararına birçok işlevlere sahip yol ağaçlarına karşı, halkın ve kamu kuruluşlarının birlikte koruma bilinci ve davranışları içinde bulunmaları gereği belirtilmiştir. Bu konuda yasalar ve yönetmeliklerle belirlenen koruma girişimlerinin önemi ve gereğinden de söz edilmiştir.ANAHTAR KELİMELER : Ankara, Ağaç, Yol ağacı, Bitkisel Tasarım, Kent Ekolojisi, Kentsel Tasarım, Yeşil Alanlar.

Green areas and trees which are the dominant elements of the former have great importance on making the cities atractive for human life. Streets, are the places on which trees seem close and necessary for hu mans, so the street trees are the indispensible elements of the urban spaces. Ankara is the of the leading cities in the area of street planting. However, it is becoming difficult for. the trees to survive ±n the urban spaces. Constructed environment and heavy impacts originated from the human activities cause the trees to. lose their healty conditions. On the other hand, those impacts and new plan tations which were applied without caring the needs are also ineffective and upsetting. As a consequence, trees cannot, reach their actual performances. Within the scope of this study, the problems of the existing trees and the factors which lead to the failure are explained firstly. After that, several solutions are proposed by following the fundamental principles and application possibilities of street planting. A possitive interaction between the ecological system and the human needs can be obtained by street trees in the planning of the urban spaces and the roads which are the primary elements of the former. Because of that, it is required to follow the scientific and techni cal principles of the planning, application and mainte nance to succeed at new street plantations. In order to achieve this goal, landscape architects should be emplo- yen and interdisciplinary coodination shoud be provided at every step of the urban street planning process. Meanwhile, the importance of the protective consciousness of the people and public organizations oriented to the street planting and the necessity of the precautions that have to be taken is also stated in this study.KEYWORDS : Ankara, tree, street tree, planting design, urban ecology, urban desingn, green areas.