İç Anadolu bölgesinde pimplinae ve ophioninae (hymenoptera: ichneumanidae) altfamilyaları üzerinde taksonomik araştırmalar

Abstract

İÜ ÖZET Doktora Tezi İÇ ANADOLU BÖLGESİNDE PIMPLINAE VE OPHIONINAE (HYMENOPTERA : ICHNEÜMONIDAE) ALTF AMİLY ALA RI ÜZERİNDE TAKSONOMİK ÇALIŞMALAR Yasemin ÖZDEMİR Ankara üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Koruma Anabilim Dalı Danışman : Prof. Dr. Neşet KILINÇER 1989, Sayfa: 291 Jüri: Prof. Dr. Neşet KILINÇER Prof. Dr. t. Akif KANSU Prof.Dr. Birsen ÖNALP İç Anadolu Bölgesinde yürütülen bu çalışma fau- nistik ve taksonomik olmak üzere iki ana bölümde ele alınmıştır. Ankara, Eskişehir, Kayseri, Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde, Yozgat illerine gidilerek özellikle önemli kültür bitkileri zararlılarının larva ve pupaları toplanarak kültüre alınmış ve parazitoit Ichneumonidae türleri saptanmaya çalışılmıştır. Ayrıca kültür bitkileri zararlılarının bulunduğu ortamlarda atrapla ergin Ichneumonidae örnekleri toplanmıştır. Bu örneklerden Pimplinae ve Ophi- ninae altf amilyalarına ait türler ayrılarak teşhisleri ve taksonomik karekterlerinin çizimleri yapılmıştır. Altfa- milya, tribu ve çalışmada tespit edilen cinslerin ve türlerin tanı anahtarları ile tanımları hazırlanmıştır. Her- bir türün tanımları ile birlikte sinonimleri, bölgedeki yayılışı ve konukçuları, Palearktik bölgedeki yayılışı ve literatürde kayıtlı konukçuları verilmiştir. Bu çalışmanın sonucunda Pimplinae altfamilyasm- dan 7 cinse bağlı 16, Ophioninae altf amilyasmdan 11 cin se bağlı 19 tür olmak üzere toplam 35 tür saptanmıştır. Bu türlerden Scambus calobata (Grav.), Dolichomitus sexi- ceus (Htg.), Zaglyptus varipes (Grav.), Itoplectis viduata (Grav. ), Pimpla processioneae Ratz., Perithous mediator (F.), Enicospilus cerebrator Aub., E. tournieri (Voli.),iv Therion circumflexum (L.), Agrypon flaveolatum (Grav.), Trichionotus debile (Wsm.), cawpoplex dlfformls (Gmel.), C. ramidulus Brisch., Meloborls collector (Thunbg.), Diadegma armlllata (Grav.), D. claripennis (Thom.), D. crassicomis (Grav.), D. fenestralls (Holmg.), D. se- miclausa Hell., Hyposotex dtdymator (Thunbg.) olmak üze re 20 türün Türkiye faunası için yeni oldukları ilk defa bu çalışma ile saptanmıştır. Şimdiye kadar Ülkemizde geniş kapsamlı çalışma yapılmamış olması nedeniyle birçok türün dış ülkelerde belirlenen konukçuları Yurdumuzda da ilk defa çalışmada belirlenmiştir. Yine incelenen literatüre göre, Paranthe- rene tabanı formis Root.'in (Lep. Sesiidae) Dolichomitus sericeus (Htg.)'un ve Aporia crataegi L. 'nin (Lep. Pieri- dae) Pimpla processioneae Ratz. 'nın kohukçusu olduğu ilk defa bu çalışma ile saptanmıştır. ANAHTAR KELİMELER: ^Hymenoptera, vılchneumonidae, yPimplinae, /)Ophioninae, Taksonomi, tanı anahtarı, İç Anadolu, konukçu.

V ABSTRACT PhD Thesis TAXONOMIC STUDY ON THE SPECIES OF SUBFAMILIES PIMPLINAE AND OPHIONINAE (HYMENOPTERA: ICHNEUMON I DAE) FROM CENTRAL ANATOLIA Yasemin ÖZDEMİR Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Plant Protection Supervisor: Prof.Dr. Neşet KILINÇER 1989, Page: 291 Jury: Prof.Dr. Neşet KILINÇER Prof. Dr. Î.Akif KANSU Prof.Dr. Birsen ÖHALP The study comprises mainly faunistic and taxonomic studies of Central Anatolian species. Larvae and pupae of important pests of cultivated plants were collected in Ankara, Eskişehir, Kayseri, Kxrsehir, Konya, Nevşehir, Niğde and Yozgat. The alive collected larvae and pupae were reared in laboratory in order to obtain parasitoid ichneumonids. Also some adult specimens were collected by sweeping in the environments of important pests. Pimplinae and Ophioninae specimens were determined among other subfamilies and species were identified and figures of taxonomic characters were drawn. Identification keys were prepared for subfamilies, tribes and genera of each subfamily and species determined during this study. Descriptions of each taxonomic category were given, with addition of the synonymy, distribution of species in the region and Palaeartic region, host pests determined during the study and in literature for each species. As a result of this study totally 35 species were determined, which 16 species of 7 genera belonging to Pimplinae and 19 species of 11 genera of Ophioninae. According to the literature reviewed by the author,VI the following 20 species: Scambus calobata (Grav. ), Dolichomitus sericeus (Htg.), Zaglyptus varipes (Grav.), Itoplectis viduata (Grav.), Pimpla processioneae Ratz., Perithous mediator (F.), Enicospilus cerebrator Aub., E. tournleri (Voll.), Therion circumflexum (L.), Agrypon flaveolatum (Grav.), Trichionotus debile (Wsm.), Campoplex difformis (Gmel.), C. ramidulus Brisch., Meloboris collector (Thunbg.), Diadegma armillata (Grav.), D. claripennis (Thorn.), D. crassicornis (Grav.), D. fenestralis (Holmg. ), D.semiclausa Hell,, nyposoter didymator (Thunbg.) have been recorded for the first time in Anatolia. There has been no extensive study on these group of insects in Turkey up to now, so the host pests of many species, which were determined in foreign countries, were also species, approved to be hosts of the species in Anatolia. Besides, according to the literature reviewed by the author, Parantherene tabaniformis Root. (Lep. Sesiidae) and Aporia crataegi L. (Lep. Pieridae) are newly determined hosts pests of Dolichomitus sericeus (Htg.) and Pimpla processioneae Ratz. respectively by this study. KEYS WORDS: Hymenoptera, Ichneumonidae, Pimplinae, Ophioninae, Taxonomy, keys, Central Anatolia, hosts.