Akkeçilerde bazı çevre faktörlerinin canlı ağırlık ve canlı ağırlık artışı üzerine etkilerinin çeşitli metodlarla tahmini

Abstract

Hayvan ıslahı çalışmalarında» popülasyon içerisinde bireyler arasındaki farklılıklara sebep olan çevre faktörle rinin etki miktarlarının tahmin edilmesinde kullanılan bir çok metod bulunmaktadır. Bu çalışmada bunlardan, en çok kul lanılan üç metod (en küçük kareler, maximum-likelihood ve tartılı ortalama fark) üzerinde durulmuştur. Bu metodlar önce tanım ve ilkeleri ile ayrıntılı o- larak verilmiştir, ikinci aşamada ise Akkeçi oğlaklarında can lı ağırlık ve canlı ağırlık kazancı üzerine etki eden bazı çevre faktörlerinin etki miktarlarının tahmin edilmesinde, bu metodların uygulanmaları gösterilmiştir. Çalışmada, ana yaşı ve yavrunun cinsiyeti doğum ağır lığını; ana yaşı, yavrunun cinsiyeti ve doğum ağırlığı sütten kesim ağırlığı ile doğum-sütten kesim arası canlı ağırlık ka zancını» ana yaşı, yavrunun cinsiyeti, doğum ve sütten kesim ağırlıkları İse altıncı ay ağırlığı ile doğum-al tıncı ay arası canlı ağırlık kazancını etkileyen çevre faktörleri olarak dik kate alınmışlardır. Yapılan varyans analizleri sonucunda, ana yaşının, doğum ağırlığı (P<'/.1) ile sütten kesime (P<*/.1) ve altıncı ayakadarki canlı ağırlık kazancına (P<*/.5) ; cinsiyetin, doğum ve sütten kesim ağırlıklarına (P<'/.1); doğum ağırlığının, sütten kesim ağırlığı (P<*/.1> ile sütten kesime (P<*/»1) ve altıncı aya kadarki canlı ağırlık kazancına (P<7.5) ; sütten kesim ağırlı ğının ise altıncı ay ağırlığı (P<%1) ile altıncı aya kadarki canlı ağırlık kazancına <P<*/.5) etkileri önemli bulunmuştur. Her üç metodun uygulanması sonucu tahmin edilen et ki miktarları birbirlerinden önemli ölçüde farklı bulunmamış tır. Fakat standart yaş değiştiğinde etki miktarlarının al dıkları değerler değiştiği için, uygulama kolaylığına rağmen tartılı ortalama fark metodunun öner i lemiyeceği sonucuna va rı Imıştır. En küçük kareler ve maximum- 1 ikel ihood metodları ise sabit model kullanıldığında tamamen aynı sonuçları; model ka rışık (mixed) olduğunda ise benzer sonuçları vermektedirler. ANAHTAR KELİMELER : Akkeçi, Çevre faktörleri, Doğum ağırlığı, Sütten kesim ağırlığı, Altıncı ay ağırlığı, Canlı ağırlık kazancı. En küçük kareler, Maximum-likelihood, Tartılı ortalama fark.

There are many methods for estimating the amounts of environmental effect in the exist ing phenotipic variation among the individuals of the Population in animal improvement studies. The three methods (least squares, maximum-1 ikel ihood and weighted mean difference) so widely used are outlined in this study. FirstlYj these methods were explained according to their definition and Principles in details. Secondly» Prac tice of these methods was indicated by the estimation of the amount of environmental effects on live weight and live weight gain in Akkeçi kids. Age of dam and sex of kid for birth weight j age of dam, sex of kid and birth, weight for weaning weight and the Period of Pre-weaning weight gain; age of dam, sex of kid, birth and weaning weight for sixth month's weight and the Period of born - sixth month's weight gain were considered as environmental factors affecting mentioned parameters in this study. The effects of age of dam on birth weight (P< 1 */« ), weaning weight (P< 1 */. ), weight gain in 0-6 fikOnths (PC 5 '/,)'» the effect of sex on birth and weaning weight (P< 1 */.), theeffect of birüı weight on weaning weight (P< l '/.), l ive weight Qain in the Period of pre-weaning (P< l %) and 0-6 months (P< 5 '/.); the effects of weaning weight on the sixth /manths weight (P< l '/») and live weight gain in the Period of 0-6 mdfcpths (P< 5 '/.) were found signif icant ly imPortant in the results of analVsis of variance applied. The amount of effect estimated by three different methods were not found so different. When the standart age was changedj the values of the effect amounts variedj för this reason, in spite of calculation easiness the weighted mean difference method can not be recommended. The least sRuaresand maximum-likelihood methods had given the just same results in fixed model and similar results in mixed model. KEY WORDS : Akkeçi, Environmental factors, Bjrtll weight, Weaning weight, Sixth mounth weight> Live weight gain, Least squares, Maximum-1ikelihood, Ueighted mean difference.