Bazı bitki yetiştirme ortamlarının toprakta ısı iletimi üzerine etkisi

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi BAZI BİTKİ YETİŞTİRME ORTAMLARININ TOPRAKTA ISI İLETİMİ ÜZERİNE ETKİSİ Havva KAPTAN Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabil im Dalı Danışman: Prof. Dr. Nuri MUNSUZ 1993. Sayfa: 52 Jüri : Prof. Dr. Nuri MUNSUZ Prof. Dr. Ilhami ÜNVER Doç. Dr. Mehmet AYDIN Bu araştırma ülkemizde kullanım olanağı bulunan çeşitli bitki yetiştirme ortamlarının, bazı temel ve ısısal özelliklerini ortaya koymak üzere laboratuvar koşullarında yapılmıştır. Araştırmada kullanılan materyaller: toprak, peat, perlit, sap-saman ve kumdur. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre: Araştırmada kullanılan materyaller içinde perlit, kum ve sap-saman karışımında makro gözenekler daha yüksek oranda olmasına karşılık, yüksek porozite gösteren toprak ve peat materyallerinde raikro gözenekler oranı daha yüksek bulunmuştur. En yüksek hidrolik iletkenlik sap-saman materyalinde saptanmıştır. Samanı sırası ile perlit, kum. peat ve toprak materyali izlemektedir. Örneklerin bazı rutubet karakteristik noktalarındaki özellikleri tane büyüklüğüne bağlı olarak ayrımlar göstermektedir. Organik kökenli materyaller daha fazla toplam poroziteye sahip olurken, kum gibi inorganik materyaller daha az poroziteye sahip olmaktadır. Materyallerin 10.50 ve 100 cm. tansiyonlarında tutulan su miktarlarında da değişiklikler bulunmaktadır. Araştırmada kullanılan materyaller arasında toprak en düşük, sap-saman ise en yüksek özgül ısı değeri göstermiştir. Kum. termal iletkenliği en fazla, sap-saman karışımı ise en az olan materyal olarak tespit edilmiştir. Kum materyalinin termal iletkenlik miktarının yüksek olmasına karşılık, kum materyalini oluşturan tanelerin termal iletkenlikleri fazla yüksek bulunmamıştır. ANAHTAR KELİMELER: Bitki yetiştirme ortamı. ısı iletimi, toprak, pelit, perlit, sap-saman. kum

II ABSTRACT Masters Thesis THE EFFECT OF SOME PLANT GROWING MEDIA ON SOIL HEAT TRANSFER Havva KAPTAN Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Soil Supervisor: Prof. Dr. Nuri MUNSUZ 1993.. Page: 52 Jury : Prof. Dr. Nuri MUNSUZ Prof. Dr. I İham i ÜNVER Assoc. Prof. Dr. Mehmet AYDIN The research was carried out in laboratory conditions to test main and thermal properties of various substrates that may have potential use in Turkey. Materials tested in the research were soil. peat, perlite, straw-stubble and sand. According to the results obtained in the research: Of the materials tested, micro pore rates were found much higher in soil and peat materials which had higher porosity despite the fact that macro pore rates were higher in perlite, sand and strau-stubble. The highest hydraulic permeability was determined in straw. Perlite., sand., peat and soil followed the straw, respectively. Water retension characteristics points changed markedly according to particle size. Organic materials had more total porosity than the inorganic materials like sand. Some differences in the water amount hold at 10,50 and 100 cm. tensions were found. Among the materials used in the research, specific heat value of the soil was the lowest where straw-stubble had the highest value. It was found that sand had the highest but straw-stubble had the lowest thermal conductivity. Bulk thermal conductivity of sand was quite high despite thermal conductivity of individual particules which compose the sand was not found so high. Key Words: Plant qrowing media, thermal conductivity, soil, peat, perlite, straw-stubble, sand.