Kısa boylu kışlık arpa ıslahında negatif heterosisten yararlanma olanakları

Abstract

i ÖZET Yüksek Lisans Tezi KISA BOYLU KIŞLIK ARPA ISLAHINDA NEGATİF HETEROSİSTEN YARARLANMA OLANAKLARI Taner AKAR Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Danışman : Prof. Dr. A. Murat ÖZGEN 1994, Sayfa : 79 Jüri: Prof. Dr. A. Murat ÖZGEN Prof.Dr. Ekrem KÜN Prof.Dr. Temel GENÇTAN Bu çalışma, 1992-1993 yıllan arasında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme tarlalarında, ele alman karakterler yönünden birbirinden farklı, ikisi kısa (553-554) ve ikisi uzun (506-508) toplam 4 kışlık arpa hattında yürütülmüştür. Araştırmanın amacı aynı bitki üzerinde bitki boyu yönünden negatif, diğer verim öğeleri yönünden ise pozitif heterosisin birlikte oluşabileceği Fx bitkilerini elde etmektir. Araştırma sonucunda bazı kombinasyonlarda negatif heterosisin yanında aynı bitkide bazı morfolojik ve agronomik karakterlerde pozitif heterosisin ortaya çıkması; farklı kökenli arpa anaçlarının melezlenmesiyle Filerde bitki boyu bakımından negatif, verim öğeleri bakımından ise pozitif heterosisin birlikte etkisiyle, kısa boylu ve yüksek verimli melez arpa çeşitlerinin geliştirilebileceğini göstermektedir. ANAHTAR KELİMELER : Hordeum vulgare convar. distichon Alef., kışlık arpa, melezleme, türleriçi melezleme, verim öğeleri, heterosis, negatif heterosis.

ii ABSTRACT Masters Thesis USING POSSIBILITIES OF NEGATIVE HETEROSIS FOR SHORT HEIGHT IN WINTER BARLEY BREEDING Taner AKAR Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Agronomy Supervisor : Prof. Dr. A. Murat ÖZGEN 1994, Page : 79 Jury : Prof. Dr. A. Murat ÖZGEN Prof.Dr. Ekrem KÜN Prof.Dr. Temel GENÇTAN This study was carried out in 1992-93 academic year in experimental fields of Ankara University, Faculty of Agriculture, Department of Agronomy. The aim of this study is to obtain Fj plants that have negative heterosis in plant height and positive heterosis in yield components together in the same plant by using 4 winter barley lines two of which were short (553-554) and the other two were tall (506-508). The results show that it could be possible to improve barley varieties that are short and yielding better with the combined effects of both negative heterosis in plant height and positive heterosis in yield components by crossing barley varieties of different origin. KEY WORDS : Hordeum vulgare convar distichon Alef. winter barley, crossing, interspesific crossing, yield components, negative heterosis, positive heterosis.