Besin kültüründe yetiştirilen farklı domates çeşitlerinin artan NaCl uygulamalarına toleransı ve tuzluluk stresinin kuru madde miktarı ile bitki mineral içeriğine etkisi

Abstract

ÖZET Y. Lisans Tezi BESİN KÜLTÜRÜNDE YETİŞTİRİLEN FARKLI DOMATES ÇEŞİTLERİNİN (Lycopersicon Esculentum) ARTAN NACİ UYGULAMALARINA TOLERANSI VE TUZLULUK STRESİNİN KURU MADDE MİKTARI İLE BİTKİ MİNERAL İÇERİĞİNE ETKİSİ Nuray BİLGİN Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Ana Bilim Dalı Danışman Doç. Dr. Nesrin YILDIZ Bu çalışmanın amacı besin kültüründe yetiştirilen 3 çeşit ( Kaya fi, Sencan 9, İnuictus lot.335 ) domates bitkisinin bitki gelişme devresinin 3 farklı aşamasında, besin çözeltisine artan düzeylerde uygulanan NaCl'ün (0=1.34, 1=3, 2=7, 3=14 mmhos/cm) bitki gövde ve kök kuru maddesi ile mineral içeriğine etkisini araştırmaktır. Çimlendirilen domates fideleri, Arnon (1938) besin kültürüne aktarılmışlardır. Fideler besin çözeltisine aktarıldıktan sonra, farklı gelişme devrelerinde (I. Aktarıldıktan hemen sonra 2. Üç hafta sonra 3. Altı hafta sonra) 4 farklı konsantrasyonda NaCl tuzu Eİo=l,34, Eİı =3, Eİ2=7 ve Eİ3=14 mmhos/cm) ilaveleri yapılmıştır. Çiçeklerime başlangıcına kadar yetiştirilmesi planlanan domates bitkilerinden 1. Gelişme devresinde olanlar (çimlendikten hemen sonrakiler) tuz stresine dayanamamışlardır. 2 ve 3. gelişme devresinde tuz ilave edilen bitkiler çiçeklenme başlangıcında hasat edilerek kuru ağırlık ve mineral içerikleri belirlenmiştir. Her üç domates çeşidinin de 1. gelişme devresinde tuz stresine tolerans gösteremediği görülmüştür. Bu nedenle denemeye 2 ve 3. gelişme devresindeki domates bitkileri ile devam edilmiştir. Besin kültüründe NaCl uygulamalarındaki artışa bağlı olarak bütün domates çeşitlerinde ve gelişme devrelerinde kuru madde miktarı azalmıştır. Genel olarak bütün çeşitlerde ve gelişme devrelerinde bitki Na ve Cl içerikleri artarken, K ve NO3 içeriği azalmıştır. 2002, 53 Sayfa Anahtar Kelimeler Tuz stresi, domates, besin kültürü, gelişme devresi, tolerans

ABSTRACT Ph. Master Thesis THE RESPONSE OF DIFFERENT TOMATO CULTTVARS (Lycopersicon esculentam) TO INCREASING NaCl EST NUTRIENT CULTURE AND EFFECT OF SALINITY STRESS TO DRY MATTER YIELD AND MINERAL CONTENT Nuray BİLGİN Atatürk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Deppartment of Soil Supervisor : Assoc. Prof. Dr. Nesrin YILDIZ The aim of this study was to investigate plant shoot and root dry matter yield and mineral content of three tomato cultivars when seedlings were transfered to nutrition solution of incresing NaCl content (Eİo=l,34, Eİı=3, Eİ2=7, Eİy=14 mmhos/cm) at three growth stages. Seedlings from three cultivars (Kaya fl, Sencan9 and İnuctius lot. 335) were transfered to Arnon (1938) nutrition solution. After different 4 NaCl concentrations were added (Eİo=l,34, Eİı=3, Eİr=7, Eİ3=14 mmhos/cm) in different growth stage (1. immediately after germeniation, 2.Three weeks after germination, 3. Six weeks after germination.). Tomato plants were harvested just before flowering for dry weight meassurement and anlysis for mineral content Na growth occured at the first growth stage in all cultivars. Dry matter decreased as NaCl concentration at solution increased but Na and CI concent increased in contrast to K and N03 contents in all cultivars and applications. 2002, 53 pages Keywords: Salinity strees, tomato, nutrient culture, growth stage, tolerance.