Siyah alaca ineklerde dış yapı özellikleri ve canlı ağırlık ile süt verimi arasındaki korrelasyonlar ve bunlardan seleksiyonda yararlanma imkanları

Abstract

ÖZET Doktora Tezi SÎYAH ALACA İNEKLERDE DIŞ YAPI ÖZELLİKLERİ VE CANLI A?IRLIK İLE SÜT VERİMİ ARASINDAKİ KORRELASYONLAR VE BUNLARDAN SELEKSİYONDA YARARLANMA İMKANLARI Mustafa MİMARYAN Ankara üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Danışman: Prof.Dr. S. Metin YENER Jüri: Prof -Dr. S. Metin YENER P r o f. D s. Ayhan ELİÇİN Prof. Dr. Kemal ÖZKÜTÜK Bu çalışmanın hayvan materyalini Atatürk Orman çiftliği Sığırcılık İşletmesindeki 67 baş Siyah Alaca inek oluşturmuştur. Araştırmada süt verimi ile genel görünüş, sütçülük karakteri, gövde kapasitesi, meme sistemi, toplam puan, vücut ağırlığı, cidago yüksekliği ve göğüs çevresi arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Bu ilişkiler basit ve babalar içi fenotipik korrelasyon ve regresyon yöntemleri ile analiz edilmiştir. Dış yapı puantajı laktasyonların 3. ve 7. ayı arasında olan ineklere uygulanmış, bunların üzerinde durulan diğer özelliklerine ait değerler de alınmıştır. EÇ süt verimi ile toplam puan ve ana dış yapı özellikleri arasında pozitif ve önemli fenotipik korrelasyonlar bulunmuş olup bunlar; adı geçen özelliklerden herhangi birine dadanan seleksiyonla EC süt veriminde artış sağlanabileceğini gösterir. Toplam dış yapı puanı ile bunu meydana getiren ana dış yapı özellikleri arasındaki pozitif ve önemli ilişkilerden dolayı toplam dış yapıya göre yapılan seleksiyonla ana dış yapı özelliklerinde de iyileşme görülebilir. EÇ süt verimi ile vücut ağırlığı arasında negatif korrelasyon çıkmış olup ineklerde canlı ağırlığın veya vücut, büyüklüğünün artmasının her zaman verim artışı ile sonuçlanmayacağını göstermektedir. Süt sığırcılığı işletmelerinde sağmal sürüye katılan düvelerin birinci laktasyonlarında dış yapı puantalarının yapılması; bunlar arasında yapılacak seleksıyonda toplam dış yapı puanın da dikkate alınması; ineklerin pedigrilerine resmi olarak dış yapı puanlarının da işlenmesi tavsiye edilebilir. ANAHTAR KELİMELER: Siyah Alaca Sığır, dış yapı özellikleri, vücut ağırlığı, süt verimi, korrelasyonlar, seleksiyon.

İİ ABSTRACT Ph. D. Thesis CORRELATIONS BETWEEN TYPE TRAITS, LIVE WEIGHT AND MILK YIELD IN BLACK PIED COWS AND POSSIBILITIES OF USING THESE IN SELECTION Mustafa MIMARYAN Ankara University Graduate School of Natural and Applied Science Department of Animal Science Supervisor: Prof. Dr. S. Metin YENER Page: Jury: Prof.Dr. S. Metin YENER P r o f. D r.. A y ha n E L 1 Ç i H Pro f. Dr. Kerna i. ÖZ KÜTÜK The animal material of this study was formed by 67 Black Pied cows at the dairy unit of Atatürk's Forest Farm. The relationships of milk yield with general appearance, dairy character, body capacity., mammary system, final score, body weight, height at withers and hearth girth were studied. These relationships were analyzed with the methods of simçle and within-sire phenotypic correlations and regressions. Type appraisal was performed on the lactating cows between the 3rd and 7th months of lactations. From these cows the values for other characters under study were also obtained. The positive and significant phenotypic correlations were found between ME milk yield and final score and categorical type traits. These correlations indicate that an increase in ME milk yield could be achieved through selection on any of the type traits studied. The positive and significant relationships, between the final score and the categorical type traits constituting it, show that an improvement could be seen in the categorical type traits by selection on final score. The phenotypic correlation abtained between ME milk yield and body weight was negative and it suggests that increase in body weight or size of cows does not always result in an increase in milk yield. The following recommendations could be made: The type appraisal to be carried out of first-calf heifers in the milking herds of dairy farms; in the selection performed among these the final type scores should also be taken into consideration* type scores of cows should formally be recorded on their pedigrees. KEY WORDS: Black pied cattle, type traits, body weight, milk yield, correlations, selection.