Peyzaj açısından kent girişleri ve Ankara örneğinde yorumlanması

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi. PEYZAJ AÇISINDAN KENT GİRİŞLERİ VE ANKARA ÖRNE?İNDE YORUMLANMASI Selda Banu DO?AN (ŞENO?LU) Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Danışman : Prof. Dr. Yüksel ÖZTAN 1997, Sayfa: 278 Jüri : Prof. Dr. Yüksel ÖZTAN Prof. Dr. Hayran ÇELEM I Prof. Dr. Sümer GÜLEZ Kent girişleri tarih boyunca toplumsal ve mekânsal gelişmeler paralelinde önemini koruyan ve kent yapısında `geçişimi` simgeleyen özel yerlerdir. Yüklendikleri çeşitli kentsel işlevlerin yanı sıra, simgesel nitelikleriyle kentin kişiliğine katkıda bulunan elemanlar olmuşlardır. Sanayi öncesi kentlerde surlarla tanımlanan ve eriştiği yerin ismiyle anılan kapılar, demir yollarının gelişmesiyle gösterişli istasyon binalarıyla kendini göstermiş, kara yollarının gelişmesiyle birlikte tarihsel simgesel değerlerini yitirmiş, yeni toplumun oluşturduğu işlevsel koridorlara dönüşmüşlerdir. Tarihsel süreç içerisinde kentlerin büyümeeğilimlerine göre kent girişlerinin yüklendikleri görevler ile simgesel önemleri değişime uğramıştır. Kıyı ve su yollan üzerindeki kentlerde de limanlar kente giriş yolu olarak özel önem kazanmışlardır. Araştırmada Ankara kent girişleri ele alınmıştır. Geçmişe ilişkin girişlere ait bilgiler yanında Cumhuriyet döneminden başlayarak günü müze kadar geçirdiği planlama aşamalarında kent girişlerine yaklaşımlar, girişleri etkileyen doğal ve kültürel etmenler incelenmiştir. Ayrıca, son yıllarda bu konuda yapılmış ve yapılmakta olan tüm çalışmalar araştırmanın kapsamı içindedir. Sonuç olarak, Ankara'nın günümüze kadar gelişen 5 ana girişinin bugünkü durumları ve bu girişlere ait çalışmalar projeleriyle birlikte incelenerek kent girişlerinin nasıl olması gerektiği konularına ışık tutul muştur. ANAHTAR KELİMELER: Kapı (Giriş), Kent imgesi (kişiliği), kara yolu, yol boyu tesisler, Ankara'nın 5 ana girişi, Ankara.

iii ABSTRACT Master Thesis CITY ENTRANCES IN LANDSCAPE ARCHITECTURE AND A SAMPLE FOR ANKARA Selda Banu DO?AN (ŞENO?LU) Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Landscape Architecture Supervisor : Prof. Dr. Yüksel Ö2TAN 1997, Page: 278 Jury : Prof. Dr. Yüksel ÖZTAN Prof. Dr. Hayran ÇELEM Prof. Dr. Sümer -GÜLEZ The city gates that keep their importance with the social and residential development and symbolised the past in the structure of a city throughout history are very special places. They are very important elements that contribute into personality of a city besides many residential functions. The gates described by city walls and their reaching points before industry area represented themselves with the development of railways as station buildings and host their symbolic worths with the development of main roads and changed into functional corridors made by new society.iv The functions of city gates and their symbolic importance changed dramatically to the trends of growth of cities in the historical procbss. The ports in the cities located near to the seaside's and shores gained great importance as entrance into the cities. The gates of Ankara were studied in that study. The approaches to the city gates and natural and cultural factors affected the city gates and their planning stages were examined from the very beginning of Republic area till nowadays in addition to information on the city gates in the past. Moreover, this study covers all the studies made or being made already on the city gates. In conclusion it is thrown light into the state of five main gates of Ankara reached till now and how must be city gates organised? And the projects' designs and feasibility workings of city gates were studied. Keywords: Gate, City Identity, Road, Roadside Recreation Centres, Five Gates of Ankara, Ankara.