Bursa ve yakın çevresindeki anıt ağaçların saptanması ve koruma olanaklarının belirlenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Bursa ve yakın çevresi, tarih öncesi dönemlerden günümüze değin, birçok uygarlığı içinde barındırmıştır. Bursa, ilk uygarlıklardan Osmanlı dönemine ve oradan da günümüze tarihi birçok anıtla gelmiştir.Kültür mirasının önemli parçalarından biri olarak günümüze gelen anıt ağaçlar, geçmişle günümüz arasında iletişim kurmamızı sağlarlar. Kente göç ve hızlı kentleşme sonucu oluşan arazi rantı ve getirdiği çarpık-çevreye duyarsız yapılaşma, toprak, hava ve su kirliliği sorunları karşısında, hızla yok olmaya başlayan doğal ve kültürel mirasın, kültür bütünlüğü ve çevreye duyarlılık açısından korunması gerekir. Teknolojinin getirdiği çevre sorunları, yeşil dokusu ve doğal yapısı henüz bozulmamış alanların, mevcut halleriyle korunarak, gelecek kuşaklar için saklanmasını gerektirmektedir. Dünyanın hemen her yerinde bu amaçla demekler kurulmakta, yurt içinde ve dışında insanlar arasında bir dayanışma zemini oluşturmaya çaba harcanmaktadır. Anıtsal niteliğe sahip ağaçlar bu anlamda korunacak doğal mirasın en güzide öğelerini oluşturmaktadır. Doğal ve kültürel miras olarak son derece zengin olan Bursa ve yakın çevresinde bulunan mevcut anıt ağaçların; cins, tür, varyete tespitlerinin yapılması envanter çalışmasıyla bulundukları yerlerin saptanması, bulundukları dönem ile bugüne taşıdığı mesajların bulunması gerekmektedir. Yurdumuzun hemen her yöresinde karşılaşılabilen bu kültürel miras örneklerinin pek azı, tamamen rastlantı sonucu literatüre girebilmiştir. Ancak bu miras zenginliğine karşın, anıt ağaçlara ilişkin literatürümüzün eksik olduğu da yadsınamaz bir gerçektir (Asan 1987 ). ANAHTAR KELİMELER: Anıt ağaç, aday anıt ağaç, kovuk.

Bursa and its around had been a refuge to so many civilizations since antique times to recent times. Beginning from antique ages, first it comes to Ottoman period and than today with so many historical monuments. As being the most important parts of cultural inheritance; the monumental trees enable us to communicate with our past and presence. The natural and the cultural inheritance has begun to get corrupted very quickly because of the problems of earth, air and water pollution also as a result of the migrations to big cities we have the problem of the unearned income of lands. Against all these threatenings, we have to protect these inheritances since we should be sensitive about the environment in general terms. Naturel green areas have to be preserved as they are for the benefit of future generations and they should equally be kept out of hazards stemming out of modem technological achievements. Based on this fact, social clubs, community circles and neighborhood activity teams have been created all over the world in the course of the last decade. Monumental trees are in an important part of this national heritage. At last but not the least, the national heritage in terms of monumental trees should carry some important messages together with their beauties and we have to do our best to understand the underlined philosophy these messages reflect. Very few an amount of national heritage are already classified within the context of the national literature. The lack of adequate literature on monumental trees in is another crucial fact too (Asan 1987). Key Words: Monumental tree, candidate monumental tree, cavity.