Doğrudan gelir desteğine çiftçilerin yaklaşımı: Erzurum merkez köyleri örneği

Abstract

ÖZET Y. Lisans Tezi DOĞRUDAN GELİR DESTEĞİNE ÇİFTÇİLERİN YAKLAŞIMI: ERZURUM MERKEZ KÖYLERİ ÖRNEĞİ Nuray DEMİR Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Danışman: Doç.Dr. Fahri YAVUZ Türkiye tarımında yeniden yapılanma çerçevesinde, yeni bir destekleme sistemi olan Doğrudan Gelir Desteğine (DGD) geçilmiştir. Bu politikanın amaçları içerisinde en önemlileri; Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) geçilmesi ve çiftçilere verilen desteklerle çiftçinin gelir seviyesi ve refah düzeyinin artırılmasıdır. Bu çalışmada, çiftçilerin DGD'ne yaklaşımları ve bu yaklaşımlarda etkili olan faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada Erzurum merkez ilçeye bağlı 37 köyde yapılan 144 anket çalışması sonuçlarından, literatürden ve kuruluşlardan temin edilen verilerden yararlanılmıştır. Çiftçilerin DGD'ne yaklaşımları anket yoluyla elde edilen veriler kullanılarak binomial probit regresyon analizi yöntemi ile belirlenmiştir. Modeldeki bağımsız değişkenlerin tamamının işareti beklentilere uygun bulunmuş ve sadece arazi büyüklüğü ve tarımdan elde edilen gelirin payının yüksek olması istatistiksel olarak önemli çıkmıştır. Modelde çiftçilerin DGD'ne katılıp katılmama kararında; ailedeki kişi sayısı, çiftçinin yaşı, çiftçinin öğrenim düzeyi, devlet güvencesinin olması, işletmenin mevcut arazi miktarı, çiftçinin arazinin tamamına sahip olması, çiftçi gelirinde tarımsal ürünlerin payının yüksek olması, işletmecinin daha önce herhangi bir devlet desteği alması pozitif yönde etkili olurken, tarımsal gelirde hayvansal üretimin payının olması negatif yönde etkili olmuştur. Araştırma bölgesinde çiftçilerin çoğu yem bitkileri üretmelerinin yanı sıra ürettikleri ürünleri hayvancılıkta girdi olarak kullanmaktadır. Bu nedenle yem bitkileri üretim faaliyetine karşılık olarak arazi başına verilen DGD'nin yanında hayvancılık faaliyetine karşılık da hayvan başına DGD'nin verilmesi önerilebilir. 2003, 53 sayfa Anahtar Kelimeler: Erzurum, Doğrudan Gelir Desteği, Binomial Probit Modeli, Çiftçi Yaklaşımları

ABSTRACT Master's Thesis THE ATTITUDES OF THE FARMERS TOWARDS THE DIRECT INCOME SUPPORT PAYMENT A Case in Erzurum Central Disticts Nuray DEMİR Atatürk University, College of Agriculture Graduate School of Science Department of Agricultural Economics Advisor: Doç. Dr. Fahri YAVUZ Direct Income Support (DIS) system was adopted in Turkey as a part of a reconstruction and agricultural support effords in the agriculture of Turkey. Among the objectives of this system is to establish agricultural record and data base in addition to improving the living standards of the farmers. The objective of this study is to determine the attitudes of the farmers towards DIS system and the factors affecting these attitudes. In the study, several sources have been made use of including literature, 144 questionnaires conducted in 37 villages and the data compiled from different goverment agencies. The attitudes of the farmers towards DIS have been determined using data obtained from the questionnaire and through binomial probit regression analysis. All the signs of the variables in the model have been found to be logical. The effects of the farm size and farmer's income have been found to be statistically significant. The effects of receiving a goverment support before, high share of agriculture in family income, complete ownership of the farmland, farm size, existence of state guarantee, educational level of the farmer, age of the farmer and the number of members in the family had a positive effect on the decision to join the DIS system. The effect of the level of income from animal husbandry on the decision of the farmers yo join the program was negative. The farmers in the research area have been using fodder crops as input in animal husbandry in addition to fodder crops production. Therefore it would be advisable to pay DIS to the farmers for each animal in addition to the DIS that are paid based on formland. 2003, 53 sayfa Key Words: Erzurum, Direct Income Support, Binomial Probit Model, Farmer's Attitude ii