Toprakların agregat stabiliteleri üzerine nem düzeyleri ve donma çözülme döngüsünün etkileri

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi TOPRAKLARIN AGREGAT STABİLİTELERİ ÜZERİNE NEM DÜZEYLERİ VE DONMA ÇÖZÜLME DÖNGÜSÜNÜN ETKİLERİ Kürşad ÖZBEK Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. İlhami ÖZKAN Jüri: Prof. Dr. İlhami ÖZKAN Prof. Dr. Yener ATAMAN Doç. Dr. Nutullah ÖZDEMİR Bu araştırmada donma-çözülme döngülerinin farklı 2 nem düzeyindeki tınlı ve killi tekstüre sahip 2 toprak grubunda agregat stabiliteleri üzerine etkileri incelenmiştir. Toprak örnekleri toprağın yüzey katmanından (0-15 cm) alınmış ve 2 mm'lik elekten kuru eleme ile elenmiştir. Her iki tekstürdeki toprak örneklerinde suya dayanıklı agregat stabilitesi analizleri yapılmıştır. Daha sonra örnekler bozulmamış örnek alma kaplarına konmuş ve 2 farklı nem düzeyinde (0 ve 0.5 bar) dengeye getirilerek -18°C'de 2, 4, 6, 8 ve 10 kez donma-çözülme döngüsüne tabi tutulmuştur. Oluşturulan her döngü sonunda örneklerin agregat stabilite analizleri yapılmıştır. Sonuç olarak, her iki tekstür ve nemdeki örneklerde de donma-çözülme döngüsündeki artışla birlikte suya dayanıklı agregat stabilitesi değerinde bir azalma meydana gelmiştir. En fazla düşüş killi tekstüre sahip topraklarda ve 0 bar nem düzeyinde meydana gelmiştir. Tekstürün kabalaşması ve nem miktarının azalması ile donma-çözülme döngüsünün etkileri de azalmıştır. İlk döngülerde oluşan stabilitedeki hızlı düşüş, 4. döngüden sonra etkisini kaybetmiştir. 1999, Say fa: 32 ANAHTAR KELİMELER: Agregat stabilitesi, donma-çözülme döngüsü

ABSTRACT Master Thesis EFFECTS OF MOISTURE CONTENT AND FREEZING - THAWING CYCLES ON AGGREGATE STABILITY OF SOILS Kürşad ÖZBEK Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Soil Science Supervisor: Prof.Dr. İlhami ÖZKAN Jury: Prof.Dr. İlhami ÖZKAN Prof.Dr. Yener ATAMAN Assoc.Prof.Dr. Nutullah ÖZDEMİR In this research, effects of freezing-thawing cycles on Aggregate Stability (AS) of loamy and clay soils with different moisture contents were investigated. The soil samples were taken from the soil surface (0-15 cm) and sieved by a 2 mm screen. For both samples water-stable AS charactetistics were analysed. Then, they have replaced in soil sample rings. After equilibrium with two moisture level (0 bar and 0.5 bar). 0, 2, 4, 6, 8 and 10 times freezing-thawing cycles were applied at -18°C. AS analyses were done after each cycle. Finally the values of water-stable AS of samples with two different texture and moisture content were reduced. The most drashic reduction were observed on clay textured soil with 0 bar moisture content. The effects of freezing-thawing cycles were diclined with coarse texture and low moisture content. These rigorous reduction on initial cycles have stopped after the 4` cycle. 1999, Pages: 32 Key Words: Aggregate stability, freezing-thawing cycles