Doğu Iğdır Ovası`nda morfolojileri farklı olan dört çorak toprağın bazı fiziksel, kimyasal ve morfolojik özellikleri

Abstract

ÖZET Y Lisans Tezi DOĞU İĞDIR OVASINDA, MORFOLOJİLERİ FARKLI OLAN DÖRT ÇORAK TOPRAĞIN BAZI FİZİKSEL, KİMYASAL VE MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ Yasemin ALAK Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Gülağa ŞİMŞEK Bu çalışma, Doğu Iğdır Ovası çorak topraklarının ıslah çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla projelendirilmiş ve farklı görünüme sahip dört toprağın her birini en iyi temsil edebilecek örnek profil yerleri seçilmiştir. Profiller yerinde incelenerek betimlenmiş ve henüz bir horizon teşekkülü göstermeyen bu toprakların saptanan her farklı katmanından toplam 13 adet toprak örneği alınmıştır. Bu örnekler üzerinde yapılan analizlerde çorak toprakların tanımlanmasında kriter olarak kullanılan; değişebilir sodyum yüzdesi (ESP), elektriki iletkenlik (EC), toprak reaksiyonu (pH) ve bor içeriği tespit edilmiştir. Saptanabilen özelliklere göre; topraklar karışık orijinli genel alüvyum üzerinde oluşmuş, henüz horizon teşekkülü göstermeyen genelde orta-ağır ve ağır tekstürlü topraklardır. Bunlardan I, JJ ve İTİ numaralı profillerin temsil ettiği topraklar farklı dağılım gösteren tuzlu-alkali (Tuz: 6-93 dS m`1 25 °C; ESP: 18.5-145.6); IV numaralı profilin temsil ettiği topraklar ise üçüncü katman dışında, alkali özelliklere (Tuz: 3-3.7 dS m`^ °C; ESP: 50-85) sahip topraklardır. Oluşum koşullarıyla ortaya çıkmış toprak özellikleri arasında ve toprak özellikleri ile analitik bulgular arasında belirgin bir uyumsuzluk görülmemektedir. Verim gücü yüksek olan bu toprakların ıslah edilerek tarıma kazandırılması, yöre çiftçisine ve dolayısıyla ülke ekonomisine katkı sağlayacaktır. 2003, 32 sayfa Anahtar Kelimeler: Çoraklık, tuzluluk, alkalilik, profil, taban suyu

ABSTARCT Master Thesis Morphological, Physical and Chemical Properties of Four Soil Profiles Selected in Morphologicaly Different Sodic Areas of The East İğdır Plain Yasemin ALAK Atatürk University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Soil Science Supervisor: Prof. Dr. Gülağa ŞİMŞEK This study was undertaken to determine differences in four soil profiles with different features and morphological wiev in salt and sodium affected areas of the east İğdır plain. Profiles were described and totally 13 soil samples were collected from soil layers. Soil samples were analysed for exchangeable sodium percentage (ESP), electrical conductivity (EC), soil pH and boron content. Results indicated that soils formed from mixed- alluvial material had with at horizone development medium to heavy textures. Soil profiles, except profile IV were characterized as salty alkaline. The IV soil profile had alkaline properties except its third layer. It was determined that there was no disconformity between soil forming factors and defined soil properties and analytical resuts. It is very important to reclaim these soils that have higher productivity for local fanners and national economy. 2003, 32 pages Keywords : Barren, salty, alkaline, profile, ground water 11