Harran ovasında karık ve damla sulama sistemlerinin ekonomik yönden karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada, Harran Ovasında çalışmalarım yürüten GAP Sulama Sistemlerinin İşletme, Bakım ve Yönetimi Projesinin (GAP ÎBY) pilot alan olarak belirlediği Fırat Sntamq Rrrjlîgî demonstrasyon fllanîarrnda, tarımı yapıfarı donrafçs. biter, patlıcan yb pamuk bitkileri 3 da, 15 da, 35 da, 74 da ve 130 da olmak üzere farklı arazi büyüklüklerinde damla salama ve kank sulama yöntemleri ile sulanması koşulanda, salama sistemleri, salama suyu ihtiyacı, sistem debisi ve değişik masraf coşarları açısmdan karşılaşünlnnştır. Bu amaçla çalışmaların yürütüldüğü Fuat Salama Birliği alanlarında toprak özellikleri saptanmış, tarâm yapılan bitküerm sn tüketimleri, ve salama suyu hesaplanmış, sulama sistemleri planlanmış, sistem debileri beİMenmiş, sistem unsurları boyutlandrrılmış ve 2000 yılı fiyatlarına göre proje keşif özetleri haarteımıışfar. Her sistem için tesis masrafi, bakan anarım mftgfafi^ enerji masrafları, salama işçiliği masrafları, yıllık sabit masraflar, yıllık işletme masrafları ve yıllık toplam masraflar gibi değişik masraf unsurları saptanarak ekonomik analiz yapılmıştır. Araştırma sonoçlarma göre, mevsimlik toplam sokana soya ihtiyacı, damla sahana Yönteminde 1224.5 mm - 1473.3 mm, katık sulamada yönteminde ise 2066.9 mm - 2489.1 mm arasmda bnhıımıuşlur. Damla sulama yönteminde toplam sulama suyu ihtiyacı karik sulama yöntemine oranla ortalama % 40 daha az bulunmuştur. En büyük arazi parselinde (130 da), yıllık toplam gider acısından damla sulama daha ekonomik, diğer parsellerde ise karık salama daha ekonomik olmuştur. Bu değerlere göre su kaynağı yeterli ise Vflçflk vb tnfa hflyfflclfflctekt arasalerde karık anlama, hflyftk arazilerde damla jqifanw uygulanabileceği, ancak sa kaynagmm kısıtlı olması koşulunda damla salama yfifflemtmn seçilmesi gerektiği flnerflımştfr, 2000, 88 sayfa ANAHTAR KELİMELER: Harran Ovası, damla sulama sistemi, kank sulama sistemi, sistem maliyeti. i

In this study, drip and furrow irrigation systems were compared based on irrigation WfltgT reqpJTeT^`*^ systems discharges and different costs for different land 8İZ68 (3 da, 1 5 da, 35 da, 74 da and 1 30 da) and tor different crops (tomato, pepper, eggplant and cotton) in demonstration areas of Fırat Irrigation District - Harran Plan - Şanlıurfa which was determined as the pilot area of Management, Operation and Maintenance of GAP Irrigation Systems. For this reason, soil properties of the working plots of Frrat Irrigation District were determined, consumptive use of water and irrigation water requirements for each crop were computed, irrigation systems were designed, systems discharge were calculated, systems component were dimensioned and project costs were «ıtraılntpd based on the year 2000 costs. Economic analyses were made by calculating different costs such as contraction costs for each systems, repair and maintenance costs, energy costs, costs for irrigation labour, annual permanent costs, annual operation costs and annual total costs. Based on the results of this research, total annual irrigation water need was to be 1224.S - 1473.3 mm tar drip irrigation system and 2066.9 - 2489.1 mm for farrow irrigation systems. Total irrigation water need for drip irrigation 40 % mat furrow irrigation. Drip irrigation was the most economic in thebiggest plot (130 da) according to the annual total costs, but furrow irrigation was üıe most econornic for the other plots (3, 15, 35 and 74 da). According to the theses results, it was recommended that if there is enough water supply furrow irrigation system can be applied for small and medium plots and drip irrigation system for big plots, supply, drop irrigation system should be choose. 2000,88 pages Key Words : Harran Flan, drip irrigation system, furrow irrigation system, systems costs. Ü w^^t/ri»^,.