Kollektif çekirdek uyarılmaları ve SEL y-çekirdek çarpıştırıcıları ile nükleer spektroskopi
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
ÖZET Doktora Tezi KOLLEKTİF ÇEKİRDEK UYARILMALARI VE SEL y-ÇEKİRDEK ÇARPIŞTIRICILARI İLE NÜKLEER SPEKTROSKOPİ Ekber GULİYEV Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı Danışman : Doç. Dr. Ömer YAVAŞ Bu tez çalışmasında koliektif nükleer uyarılmaları, mikroskobik modelin rastgele faz yaklaşımı (RPA) yöntemi çerçevesinde ele alınmıştır. Çalışmada, çekirdek hamiltoniyeninin değişmezlik ilkelerine dayanarak koliektif seviyelerin meydana gelmesinden sorumlu olan izoskaler ve izovektör etkin kuvvetlerin ayrılabilir şekilde ortalama alan potansiyeliyle özuyumlu olarak seçilmesini sağlayan serbest parametresiz bir teori kullanılmıştır. Bu teori çerçevesinde magnetikdigol uyarılmalarının makas mod ve spin-titreşim dallan incelenmiştir. Deforme `çekirdeklerde simetri kırınımının neden olduğu sıfır enerjili Goldstone dalının, makas mod rezonansının düşük enerjilerde kuvvetli bir biçimde ayrışmasından sorumlu olduğu ortaya konulmuştur. Çekirdek koliektif uyarılma seviyelerinin deneysel olarak incelenmesinde Nükleer Rezonans Floresansı (NRF) gibi geleneksel deney yöntemlerinin zorlandığı enerji bölgelerinin incelenmesini sağlamak üzere planlanan Serbest Elektron Lazeri (SEL)-Çekirdek çalıştırıcılarının ana parametreleri hesaplanarak spektroskobik açıdan sağlayacağı üstünlükler Sın gibi deforme ve Ba ve Ce gibi geçiş çekirdekleri ele alınarak gösterilmiştir. Çekirdeklerde koliektif uyarılmalar için SEL-Çekirdek çalıştırıcılarının geleneksel deney cihazlarına sağladığı üstünlükler, önerilen bu çarpıştırırların gelecekte çekirdek seviyelerinin parametrelerinin araştırılmasında deneysel olarak çok yönlü ve duyarlı sonuçlar ortaya koyabileceğini göstermektedir. 2002, 65 Sayfa ANAHTAR KELİMELER : RPA yöntemi, Çekirdek koliektif uyarılmaları, Magnetik dipol geçişleri, Makas mod, Nükleer spektroskopi, Parçacık hızlandırıcıları, SEL-çekirdek çarpıştırıcıları ABSTRACT Ph.D.Thesis NUCLEAR COLLECTIVE EXCITATIONS AND NUCLEAR SPECTROSCOPY WITH FEL y-NUCLEUS COLLIDERS Ekber GULİYEV Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Engineering Physics Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Ömer YAVAŞ The aim of this thesis is to study collective nuclear excitations by means of the random phase approximation (RPA) method of microscopic model. Based on the invariance principle of Hamiitonian, a parameterless theory has been used. The theory provides isoscalar and isovector effective forces, which are responsible for generating the collective excitations, to be selected in a separable form self-consistently with mean-field potential. In the frame of this theory, scissors mode and spin-vibrational branch of magnetic dipole excitations have been investigated. It has been found that the zero-energy Goldstone branch caused by symmetry breaking in deformed nuclei is responsible for strong fragmentation of scissors mode resonance at low energies. The main parameters proposed for FEL y -Nucleus colliders for investigations of nuclear collective excitations have been calculated in the case where traditional nuclear experiments, such as NRF, have some difficulties for certain energy regions. The spectroscopic advantages of these colliders for investigation of high lying excitations of Ba, Ce, and Sm isotopes have been shown. It has been proved that in future FEL-nucleus colliders would be very promising experimental tool for investigation of parameters of levels with great precision and make it possible to extend our knowledge of photon nucleus interactions to higher energies than can be reached with other techniques. 2002, 65 pages Key Words : RPA method, Collective nuclear excitations, Magnetic dipole transitions, Scissor mode, Nuclear spectroscopy, Particle accelerators, FEL- nucleus colliders
Collections