Sıcak strese maruz bırakılan yumurta tavuklarının rasyonlarına katılan vitamin E ve C`nin performans, yumurta kalitesi, kalp ve karaciğer üzerine histopatolojik etkileri

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi SICAK STRESE MÂRUZ BIRAKILAN YUMURTA TAVUKLARININ RASYONLARINA İLAVE EDİLEN VİTAMÎN E VE VİTAMİN C'NİN PERFORMANS, YUMURTA KALİTESİ, KALP VE KARACİĞER DOKULARI ÜZERİNE HİSTOPATOLOJİK ETKİLERİ Muhammet Kuddusi ERHAN Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ş. Canan BÖLÜKBAŞI Bu çalışma, sıcak strese maruz bırakılan yumurta tavuklarının rasyonlarına vitamin E ve vitamin C ilavesinin performans, yumurta kalitesi ve kalp ve karaciğer dokusu üzerine histopatolojik etkilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada 256 adet lohman LSL hibrit yumurta tavuğu, her biri 4 alt gruptan oluşan 16 gruba ayrılmıştır. Grupların yarısı ( 8 grup) normal kümes şartlarında tutulmuş (20 C) diğer yarısı ise sıcak strese maruz bırakılmıştır (30 C). Her iki kümeste de 1. grup bazal rasyonla, 2., 3., ve 4., gruplar ise sırasıyla bazal rasyona 45, 65, 85 İÜ/kg vitamin E ilave edilerek oluşturulan rasyonla, 5., 6., 7., ve 8. gruplar ise 0, 45, 65 ve 85 RJ/kg vitamin E'nin yanı sıra sularına 100mg/l vitamin C ilave edilerek bir haftası deneme yemlerine alıştırma periyodu olmak üzere toplam 1 1 hafta süreyle beslenmişlerdir. Bu çalışmada performans, yumurta kalite özellikleri ve histopatolojik incelemelere ait bulgular bakımından gruplar arasındaki farklılıklar istatistiksel bakımdan önemli (P<0.05) veya çok önemli (P<0.01) bulunmuştur.. Sıcak strese maruz bırakılan hayvanların diyetlerine vitamin E ve vitamin C ilavesi yem tüketimini önemli derecede etkilemezken, yemden yararlanma ve yumurta verimini çok önemli (P<0.01) derecede artırmıştır. Spesifik gravite değeri, ak oranı ve kabuk kalınlığı bakımından gruplar arasında önemli (P>0.05) bir farklılık görülmemiş, ancak hough birimi değeri vitamin E düzeyine bağlı olarak çok önemli (P<0.01) derecede artmış, kabuk oranlarında ise azalma görülmüştür Bu çalışmada performans, yumurta kalite özellikleri ve histopatolojik incelemelere ait bulgular bakımından gruplar arasındaki farklılıklar istatistiksel bakımdan önemli (PO.05) veya çok önemli (P<0.01) bulunmuştur. Sıcak stres uygulanan guruplarda, normal sıcaklık uygulanan gruplara göre kalp ve karaciğer dokularında dejenerasyonun arttığı gözlenmiştir. Kalp ve karaciğer dokusunda konjesyonun operasyona sekonder olarak geliştiği yorumlanmıştır. 2005, 64 sayfa Anahtar Kelimeler: Yumurta tavuğu, Sıcak Stres, Vitamin E, Vitamin C, Histopatoloji

ABSTRACT MS Thesis THE EFFECT OF DIATERY VITAMIN E AND VITAMIN C ON INDUCET BY HEAT STRESS PERFORMANCE, EGG QUALTY AND HISTOPATOLGY OF HEART AND LIVER IN LAYING HEN Muhammet Kuddusi ERHAN Atatürk Universty Graduate School of Natural Applied Sciences Department of Animal Sciences Supervisor: Assis. Prof. Ş. Canan BÖLÜKBAŞI This research is conducted to determine effects of adding vitamin E and vitamin C to the rations on performance, egg quality, histopathological effect on heart and liver tissue of laying hens exposed to heat stress. 256 lohman LSL hybrid laying hens were divided into 16 groups each of which included 4 sub-groups in the study. Half of the groups (8 groups) was kept at normal poultry-house conditions (20 °C ) and the other half was exposured to hot stress (30 °C). In both poultry-houses, first groups were fed on basal rations, and 2., 3., 4., groups were fed on the vitamin added rations 45, 65, 85 lU/kg vitamin E respectively. 5., 6., 7. and 8th groups were fed which contain 0, 45, 65 and 85 IU/kg vitamin E by adding 100 mg/1 vitamin C to drinking water respectively for 1 1 weeks in which 1 week for the acclimation period. There were significant (p<0.05) or very significant (p<0.01) differences between groups with respect to performance, egg quality properties and histopathological investigation findings. It was determined that, exposed to head stress group by adding vitamin E and vitamin C did not effect (P>0.05) feed consumption, but increased feed efficiency and egg yield very significantly (P<0.01). There were no differences between groups in aspect of the specific gravity, egg white ratio and shell thickness (P>0.05), but Hough unit values increased and shell ratio decreased significantly (P<0.01) by increasing the vitamin E levels. It was observed that tissue degeneration was higher in the hot stressed group feed with basal diet compared to the unstressed one. Moreover it was explained that heart and liver had congestion with secondary growth for the operation. 2005, 64 Pages Key words: Laying hen, Heat stress, Vitamin E, Vitamin C, Histopatology ll