Çocukluk çağı akut lösemi ve hodgkin-dışı maling lenfomalarında laktik dehidrogenaz, laktik dehidrogenaz izoenzimleri, serum çinko, bakır düzeyleri ve bakır/çinko oranının önemi

Abstract

ÖZET: Bu çalışmada A.ü.T.F. Pediatrik Hematoloji ve Onkoloji Bilim dalına başvuran ve akut lösemi tanısı alan 23, Hodgkin-dışı malign lenf oma tanısı alan 7 olguda hastalığın peşitli dönemlerinde eş zamanlı serum total LDH aktivitesi, LDH izoenzimleri, serum Zn, Cu düzetleri ve Cu/Zn oranı incelenmiştir. Akut lösemi grubunda tedavi öncesi dönemde ortalama serum total LDH aktivitesi (1285.22 +/- 142.98 BBü/ml), kontrol grubuna göre(597 +/- 18.44 BBü/ml) önemli ölçüde yüksek bulunmuş (p < 0.05), bu yüksek değerin remisyonda normale indiği (483.18 +/- 60.02 BBü/ml) gözlenmiştir. Hodgkin-dışı malign lenfoma grubunda tedavi öncesi dönemde ortalama serum total LDH aktivitesi (857.71 +/- 213.79 BBü/ml) kontrol grubuna göre yüksektir, ancak aradaki fark istatistiksel açıdan önem taşımamaktadır. Grubun ortalama serum total LDH aktivitesi tümör lizisi ile dolaşıma salınan enzim miktarının artmasının beklendiği 1. remisyon indüksiyonu tedavisinden sonra artmış (1212.105 +/- 105.85 BBü/ml) ve kontrol grubuna göre önemli derecede yüksek bulunmuştur (p < 0.01). Remisyon döneminde ise ortalama serum total LDH aktivitesi normal sınırlara düşmüştür (450 +/- 71.55 BBü/ml).Akut lösemi Hodgkin-dışı malign lenfoma gruplarında serum total LDH aktivitesi hastalık aktivitesini yansıtmaktadır. Her iki hastalık grubunda da tedavi öncesi dönem ve remisyonda LDH izoenzim dağılımı ile kontrol grubu arasında istatistiksel fark bulunmamıştır. Hodgkin-dışı malign lenfoma grubunda 1. remisyon indüksiyonundan sonra LDH 4 izoenziminin (% 17.5 +/- 2.47), kontrol grubuna göre (% 8.65 +/- 1.54) önemli ölpüde arttığı gözlenmiştir (p < 0.05). Bu artış tümör lizisinin beklendiği döneme rastlamaktadır. LDH izoenzimlerinin incelenmesi sonucunda akut lösemiye özgün izoenzim kalıbının olmadığı, ancak Hodgkin-dişı malign lenfomada LDH 4 izoenzim yüksekliğinin beklenebileceği düşünülmüştür. Ayrıca, remisyon döneminde serum total LDH aktivitesi yüksekliği ile birlikte karaciğer dokusuna özgün LDH 4 ve LDH 5 izoenzim artışının gözlendiği Hepatitis infeksiyonu geçiren akut lösemili olgu nedeniyle lösemik doku dışı katılımın ortaya çıkarılması apışından izoenzim çalışmasının gerekli olduğu sonucuna varılmıştır. Akut lösemi grubunda tedavi öncesi dönemde ortalama serum Zn düzeyi (90.75 +/- 3.14 mikrogram/dl), kontrol grubuna göre (128 +/- 2.81 mikrogram/dl) anlamlı düşük (p < 0.01), ortalama serum Cu düzeyi 66(216.45 +/- 17.02 mikrogram/dl), ve Cu/Zn oranı (2.46 +/- 0.21), kontrol grubuna göre (135.4 +/- 8.2 mikrogram/dl ve % 1.06 +/- 0.07) anlamlı yüksek bulunmuştur (p < 0.01). Bu grupta serum Zn, Cu düzeyleri ve Cu/Zn oranının hastalık aktivitesini yansıttığı saptanmıştır. Hodgkin-dışı malign lenfoma grubunda tedavi öncesi dönemde ortalama serum Zn düzeyi (95.07 +/- 8.65 mikrogram/dl), kontrol grubuna göre önemli derecede düşük (p < 0.01), ortalama serum Cu düzeyi (204.74 +/- 20.5 mikrogram/dl), ve Cu/Zn oranı (2.29 +/- 0.33) önemli derecede yüksek bulunmuştur (p < 0.01). 1. remisyon indüksiyonundan sonra bu değerlerin normale indiği gözlenmiştir. Remisyonda ise ortalama serum Zn düzeyi normal sınırlardayken, ortalama serum Cu düzeyi (207.6 +/- 25.58 mikrogram/dl), ve Cu/Zn oranı (2.56 +/- 0.68) kontrol grubuna göre yüksek bulunmuştur (p < 0.01). Hodgkin-dışı malign lenfoma grubunda da bu eser element düzeyleri ve Cu/Zn oranının hastalık aktivitesini yansıttığı, remisyon döneminde süren hiperkupreminin rölaps göstergesi olabileceği düşünülmüştür. Bunun doğrulanması için hastaların uzun dönemde izlenmesi gerekmektedir. ALL ve ANLL alt gruplarının tedavi öncesi ortalama serum LDH aktiviteleri arasında fark gözlenmemiştir. Bu durum lösemi alt gruplarının ortalama lökosit sayıları 67arasında fark olmamasına bağlanmıştır. Akut lösemi grubunda tedavi öncesi dönemde serum total LDH aktiviteleriyle kemik iligindeki blast oranı arasında ilişki saptanmamıştır (r = 0.110). Enzim aktivitesiyle başvurudaki lökosit sayısı ilişkili bulunmuştur (r = 0.706, p < 0.01).