Yaylak proje alanındaki işletmelerde yeterli ve kısıtlı su koşullarında sulama zaman planlaması ve optimum bitki deseni

Abstract

ÖZETYüksek Lisans TeziYAYLAK PROJE ALANINDAKİ İŞLETMELERDEYETERLİ VE KISITLI SU KOŞULLARINDASULAMA ZAMAN PLANLAMASI VE OPTİMUM BİTKİ DESENİSema TUNCER NİMETOĞLUAnkara ÜniversitesiFen Bilimleri EnstitüsüTarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim DalıDanışman : Prof. Dr. M. Fatih SELENAYAraştırma, Yaylak Proje Alanı'nda yeterli ve kısıtlı su koşullarında bitkilerin sulamaprogramlarının belirlenmesi ve orta büyüklükteki bir tarım işletmesi için yeterli vekısıtlı su kapasitesi koşullarında optimum bitki deseninin belirlenmesi amacıylayapılmıştır. Ortalama, sıcak-kurak ve serin-yağışlı yıllar için I. ünitede ortalamagenişliği 104 da olan ve II. ünitede ise ortalama genişliği 63 da olan örnekişletmelerde yetiştirilen 8 sulu bitkinin sulama programları IRSIS yazılımıyardımıyla belirlenmiştir. Bitkilerin (8 sulu, 3 kuru ) brüt kar değerleri, kısıtlısulamada sulama suyu ve verim azalmasını göz önüne alan bir yaklaşım yardımıylabulunmuştur. Örnek işletmeler için optimum bitki deseninin belirlenmesindedoğrusal programlama tekniğinden yararlanılmıştır. Optimum bitki desenisonuçlarına göre, işletme geliri I. ünitede sıcak-kurak yıl ve yeterli su koşulunda58300 YTL, ortalama yıl ve yeterli su koşulunda 58940 YTL serin-yağışlı yıl veyeterli su koşulunda 59260 YTL olarak, II. ünitede ise sıcak-kurak yıl ve yeterli sukoşulunda 38440 YTL, ortalama yıl ve yeterli su koşulunda 38510 YTL, serinyağışlı yıl ve yeterli su koşulunda 38670 YTL olarak belirlenmiştir. En düşük sukapasitesi (% 20) durumunda da işletmelerde sulu tarım yapılabilmektedir. Yörede,tarım arazileri üzerinde yüksek ekiliş oranına sahip olan pamuk bitkisinin bitkideseninde yer almaması gerektiği ortaya çıkmıştır. Araştırmadan elde edilensonuçlara dayanarak, kısıtlı sulama ve optimum bitki deseni konularında çiftçieğitimine ağırlık verilmesi gerektiğini söyleyebiliriz.2006, 105 sayfaAnahtar Kelimeler: Sulama zamanı planlaması, yeterli sulama, kısıtlı sulama,optimum bitki deseni, Yaylak Proje Alanıi

ABSTRACTMaster ThesisIRRIGATION SCHEDULING AND OPTIMUM CROP PATTERNWITH ADEQUATE AND LIMITED WATER SUPPLIESFOR AGRICULTURAL FARMS IN YAYLAK PROJECT AREASema TUNCER NİMETOĞLUAnkara UniversityGraduate School of Natural and Applied SciencesDepartment of Farm Structures and IrrigationSupervisor : Prof. Dr. M. Fatih SELENAYThe study aims to determine irrigation scheduling for crops and optimum croppattern under adequate and limited water supply conditions for middle sized farmsin Yaylak Project Area. Irrigation scheduling for crops grown on farms in the firstunit which has 104 da land and in the second unit which has 63 da land for average,hot-arid and cool-rainy years has been determined by the IRSIS computer program.Gross return values of 11 crops grown in irrigated and rain fed conditions werefound through help of an approach which considers irrigation water and yielddecreases under deficit irrigation. Linear programming has been used to determineoptimum crop pattern for farms. According to results of the first unit?s optimumcrop pattern for adequate water supply conditions, farm incomes are: 58300 YTL ina hot-arid year, 58940 YTL in an average year, 59260 in a cool-rainy year.According to results of the second unit?s optimum crop pattern for adequate watersupply conditions, farm incomes are 38440 YTL in a hot-arid year, 38510 YTL inan average year and 38670 YTL in a cool-rainy year. The results show that it ispossible to irrigate an area of land which is subject to the lowest water supplycondition ( 20 % ). Based on the optimum crop pattern results we can see thatcotton, which has too high amount pattern of the farms must be removed from thepattern. According to the results of the study we can see that training farmers ondeficit irrigation and optimum crop pattern studies are essential.2006, 105 pagesKey Words: Irrigation scheduling, adequate irrigation, deficit irrigation,optimum crop pattern, Yaylak Project Areaii